Aller au contenu

Les Tchairires (Yåle)

Èn årtike di Wikipedia.
(Redjiblé di Les Tchairires)

Les Tchairires (F. Chairière), c' est èn ancyin ptit ban del Walonreye, dedja rebané avou Yåle li 18 di djun 1964, divant les grands rebanaedjes.

L' eglijhe Sint Wåfrwè

Po l' etimolodjeye et les vîs scrijhas, riwaitîz dins l' esplicant motî.

Coulots et hamteas

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Li viyadje comprind deus coulots a 200 300 metes onk di l’ ôte :

  • Li Ptite Tchairire lomêye ossu "Tchairire-å-Tiene" Fr. Chairière-le-Terme, ki c' est l' vî des viyaedjes, avou l’ Eglijhe, et ki dipindeut del dutcheye do Lussimbork, et del djustice d' Orcîmont.
  • Li grande Tchairire (F. Chairière-la-Grande, ki dipindeut del dutcheye di Bouyon.
  • Libwès-Tchamp (la-minme: Libwachamp) u Molin d’ Åle. C' esteut on , dilé l' pont d' Åle, ki dipindeut po mitan, d’ Orcîmont, et po mitan, di Grå-Fayi.
  • Li Håjhete (la-minme : La Hêjète), passaedje di tiene etur Vresse et les Tchairires.
  • pont d' Åle.
  • Naglémont : did la, on voet tot l' di Smwès, avou Yåle å fond.

Li viyaedje est metou on km lon di Smwès

Lu pus vî papî ki cåze du Tchairire date du 1104. I djåze d' ene assimblêye ki s’a tnou supra ripam Setmoys in loco qui dicitur Karieres (Martène et Durand, Amplissima collectio). Ci raploû la, c' esteut po-z arindjî ene afwaire avou les moennes di Ståvleu.

Par après, les Tchairires, come tos les viyaedjes d' adon, ont stî sudjets a discussions etur tos les signeurs d’ avårla. I fåt dire ki les mariaedjes dismètént pus d’ afwaires k’ i n’ è rmètént.

An 1914, Tchairire aveut 23 sôdårds al guere (ene djin so 12); ût di zels sont moirts po leu patreye (onk so troes).

Les cresses di Tchairire, ki dominèt Smwès vizon vizu al Foret. I ravizèt les dints d' ene soye. Gn a la on pazea d' gades ki c' est foirt plaijhi a s' î pormoenner.

Accint do walon e 20inme sieke

[candjî | candjî l’ côde wiki]
  1. cawete -ot; Documints del Soce des Rcåzeus d' walon di l' Årdene nonnrece.
  2. Jean Germain Avis de recherche : Wallons, comment vous appelez-vous, Vers l'Avenir, 24 d' octôbe 2007.
Commons
Commons
I gn a so les cmons Wikipedia des imådjes ou fitchîs son a vey avou Les Tchairires (Yåle) .