Aller au contenu

Leyîz m' plorer (tchanson)

Èn årtike di Wikipedia.
Foyou di «Leyîz m' plorer»

"Leyîz m' plorer", c' est ene tchanson da Nicolas Defrecheux ki fourit scrîte e 1854 so ene air da Hippolyte Monpou, et ki moussa foû dins ene gazete di Lidje li 13 di djun del minme anêye.

Ele si tchante so ene air k' esteut foirt al môde adon. C' esteut l' dujhance des fjheus d' tchansons di scrire so des airs kinoxhous, kécfeye dipus d' ene tchanson.

Gn ava shijh eplaidaedjes inte 1854 et 1856, tchaeke saetchî a 2000 egzimplaires.

Li tchanson dimora rlomêye des dijhinnes d' anêyes å lon, disk' å djoû d' ouy.

Edith Piaf, kel tchanta on côp a Lidje, el riclama li pus bele tchanson di tos les tins.

Kénte k' a-st arivé al sour da Defrecheux

[candjî | candjî l’ côde wiki]

On vout k' ene des sours da Colas Defrexheu åye egadjî ene meskene ki vneut d' on ptit viyaedje. On bea djoû, ele l' oya tchanter "Leyîz m' plorer". Ele lyi dmanda:

- Wice av' aprins cisse tchanson la, don ?
- E m' viyaedje, nosse dame.
- Dirîz vs bén kî k' l' a fwaite ?
- O neni, nosse dame.
- Ebén, c' est m' fré !
- Est ç' di vraiy ? Mins alez, don: i n' est nén tot seu, et gn a co des ôtes ki l' ont fwait, ca tolmonde el tchante divins les viyaedjes åtoû d' nozôtes.[1]

Li tchanson a stî eplaideye sacwants co dins des lives.

E 1925, ele si trouve dins l' edicion do cintenaire des ouves di Defrecheux eplaideye pa Jean Haust et Charles Defrecheux.

E 2024, elle est rprijhe dins l' pitit live Lèyîz nos-åmes bin tchôdes.

Li leyîmplorisse

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Ene des cåzes del rilomêye del tchanson, ci fourit li noûmot k' on saetcha e walon ey e francès d' Beldjike : leyîz-m'-plorisme. I critikéve swè-djhant ene codujhance des Walons, ametous di toltins s' plinde et tchoûler, estô d' fé ene sacwè po schaper leus industreyes.

Po des linwincieusès racsegnes sol mot "leyîmplorisse", alez s' vey sol Wiccionaire

Hårdêye difoûtrinne

[candjî | candjî l’ côde wiki]
  1. Laveille s.j. Un poète populaire 1825-1874 Nicolas Defrecheux, Lidje, 1904.