Mårticot d' Djibraltar

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « mårticot », loukîz cial.

pelé cou

Li mårticot d' Djibraltar u mårticot amazir, c' est l' seu séndje d' Urope, ki dmeure dins les rotches des falijhes di Djibraltar, mins k' i gn aveut eto, divins l' tins e l' Andalouzeye.

Sincieus no d' l' indje : Macaca sylvanus

Discrijhaedje

C' est on ptit rabodjou séndje, sins cawe.

Li trô do nez s' drouve ådzeu d' on rond muzea.

Li nez n' est waire bricant, mins les årvôs des sorcis bén.

Il a des longs pwels, e-n on spès poyaedje (po poleur sopoirter les iviers), pus påle sol vinte et les costés dvintrins des mimbes; les poys del figueure sont pus court; li biesse est pelêye åtoû des ouys.

Li toû do cou est et l' påme des pates est rôze djaenåsse.

• 
  louca come ene djin
• 
  mame sipuytant s' djonne
• 
  magnant des glands
• 
  shonnant dvizer
• 
  dilé ene båshele
• 
  volant spuyî on valet
• 
  sayans d' foumer, u d' tchiker

Spårdaedje

A Djibraltar, end a sol pegnon, çou ki fwait l' plaijhi des tourisses.

E l' Afrike bijhrece, on l' ritrove coranmint ezès bwès d' montagne (mins nén a Nonne), la k' i sierveut d' nouriteure å liyon d' l' Atlasse et al pantere di l' Atlasse.

E Marok, metans, end a dins l' Mîtrin Atlasse diski dins l' Mîtrin Grand Atlasse (Ayites Bou Oulli). Adonpwis, dins l' Rif, aprume e payis Jbala (a Nonne di Tandjî).

Dins les nos d' plaeces

Li no d' ene aiwe d' Andalouzeye, dilé Aldjezirasse, Guadalcorte, e-n arabe "واد القرص" (ouwed el qard) vout dire l' aiwe ås mårticots.