Marie-Anne Libert

Plake a Måmdey a s' memwere

Marie-Anne Libert (e walon, Mayane Libert), c' est ene botanisse di Måmdey, k' a skepyî e 1782, et k' a morou e 1865.

Ele vina-st å monde e 1782, a Måmdey, dins ene famile di bordjoes avou bråmint d' efants. Foirt timpe sûteye, ele si mete a-z aprinde les matematikes; mins c' est si amour del nateure ki la frè cnoxhe lon et lådje.

Ele si pormoenne sovint dins l' campagne åtoû d' Måmdey ey el Fagne, tot ramassant des plantes et des pires, eyet rwaitî dins les lives sincieus po sayî d' idintifyî çou k' ele ramexhnêye. Come e ç' tins la bråmint des lives sincieus sont scrît-st e latén ele aprinda ç' lingaedje la po poleur fé si ovraedje.

Ele situdia bråmint les tchampions, les likens, les fetchires et les mossireas, k' estént adon classifiyîs come criptogames, si bén k' ele va scrire on live sol sudjet, Plantae Cryptogamicae (les plantes criptogamikes) ki l' va fé cnoxhe dins l' monde des sincieus botanisses. Ci live la esteut foirt consecant, la k' ele idintifia eyet classifyî pol prumî côp pus d' ene plante di l' Årdene.

Elle a dné s' no ås indjes di plantes sont lomêyes e si oneur, Libertia spp et Libertellia spp.

I gn a-st ene soce nén recwårlante a Måmdey lomêye e si oneur, li "Ceke Marie-Anne Libert", ki mete so pî des måtches dins les bwès, eyet fwait on bultén so des sudjets a vey avou l' nateure.