Shakbar

Onk di ses tuzaedjes e-n imådje

Shabkar Tsog Drug Rangdrol, c’ est on powete et filozofe tibetin.

Il a vnou å monde e 1781, å Tibet ey a morou e 1851.

Tot djonne, il a decidé d’ viker tot seu et shure les rîles del boudayisté.

E 1806, i s' a rsaetchî do monde, po tuzer et scrire, dissu ene iye do lak Coconor, dins les stindêyes metowes etur li Tibet, li Mongoleye et l' Chine.

Eviè 1830, i s' rind å Mont Lapchi. Et-z î basti on moustî, li Chöra Gephel Ling e mitan del plenrece lomêye "Chöjung Mathang".

Shabkar est ene miete veyou come li sint Françwès d’ Assize des boudisses. Il esteut mouwé pa les biesses.

Ses scrijhaedjes

Il a scrît tot on live dissu Bouda : « Les låmes då Bouda ».

Dissu si iye do lak Coconor, il scrît li pus cnoxhou di ses ovraedjes : «L’ evolaedje do Garouda», des tchants po bén shure li Dzogchen.

I gn a minme on live « Shabkar: l’ amagnî dås Boddhisatvas, sicolaedje boudisse po s’ djoker d’ magnî del tchå » ki cåze di tos les tecses boudisses dissu l’ disfinse por zels di magnî del tchå.

Ses idêyes

Il a leyî ses idêyes sol vicåreye dins des powinmes.

Shabkar, lu, edåme li mouvmint insi:

Asteure vinoz tot près et schoûter. Cwand vos rwaitîz comifåt, vos n’ trovez nén li pus ptit boket d’ on vraiy spér ki vos î pôrîz stitchî vosse doet et dire « vo t’ è la onk ! » Vey k’ on n’ sait trover ene sacwè, c’ est discovri ene nouzome verité.

Soçons ! l’ esprit ni rexhe nén foû d’ ene sacwè. Il est aprume vude, i gn a rén laddins po s’ î aspoyî. I n’ est nole pårt; i n’ a ni fôme ni coleur. Et, a l’ difin, pont d’ plaece po-z î daler. Rén n’ mostere k’ il a stî la. Ses mouvmints sont des vûs mouvmints ki l’ vudisté si voet bén.

Li spér del nateure est ossu clapant k’ ene xhiltante pîce di cristå fene vûde, riglatixhante, libe, sins pont d’ laxhe. Sins pont di skernaxhe leyeye pa les ereurs cint côps ricminceyes. Si tuza est surmint et todi bouda. »

Sacwants ôtès tuzas et powezeyes

Si vos n' savoz edurer ene måplaijhante rimarke, ni djhoz måy ki vs avoz del pacyince. Si vos n' savoz dmorer ashid, djusse li tins d' vudî ene djate di cafè, èn dijhoz måy ki vs estoz capåbe di bén waitî a vosse bezogne.

Tot come l' evolaedje do moxhon dins l' clair cir ni leye pont d' voye padrî, pol yoguisse, les tuzaedjes sont pår li nateure. Adon, i n' ratind rén d' ôte.

Merveye ! Pa padrî, les hôtès stocaessès falijhes. Pa padvant, li nive al miercopete do hôt tier. D' åzès cwate coines del Daegne montnut les bouheurs et crexhnut les airdiès.

A vey les meyes di biesses ki berlôrnut les stindêyes, li dår des cinsîs a-z aveur des gros ståves n' est k' on rafiya sins leddimwin.

Si vos avoz des idêyes tote fwaites, vos n' sårîz fé avancî l' tcherete. Vos estoz alaxhî ås cayets k' on dit ki c' est insi et nén ôtmint. Vos n' avoz pont d' vraiy tuzaedje. Si, aprume, vos avoz ptchî çouci, et retchessî çoula, vos n' froz ki des målès keures.

Dins l' sitåreye do cir, ki n' a ni mitan ni schinon, li solea lut et reschandi ttafwait, sins preferince. sifwaitmint, sins pont fe d' djalot, vos vos aspalrez n' onk l' ote, vozôtes, djins.

Åréns ns pår des amonucions po cint et co meye ans, cwand nos frans nosse dierinne båye, nos lairans tot la hatche et matche. Årens dj' co des mousmints po nos rabiyî on cint ou minme on meye d' anêyes å long, arive li moumint d' mori, nos serans miernous. Årens ns co des cints et pår des meyes di pices d' or et d' årdjint, arive li tins d' end aler, nos mwins seront vudes. Årens ns pår des cints et des meyes di parints et d' soçons, li djou ki ns dihotrans, nos serans fen mierseus. Åmen.

Å cmince, dj' a schouté m' mwaisse; adonpwis, dj' a schouté les pretchaedjes des grands mwaisses; al fén des féns, dji m' a schouté mi-minme, et n' shuve fok mi esprit, mi tuza.

Cwand k' vos estoz lådje d' ideye, et binamé avou tertos, çou ki vos vôrîz adiercî, les ôtes vos dijhnut, tot d' on cop ki, zels avou, c' est çoula leu såme.

Hårdêye difoûtrinne Ces tûzaedjes la da Shakbar, et co des ôtes, e-n imådjes