Uzeu:Lucyin/Coridjaedje So l' Anuti
Pådje di boutaedje eshonne so les rcoridjaedjes di So l' Anuti (do 30 di djanvî å 8 di fevrî 2006)
- Pordjet e PDF (20-01-06)
p. 2 (pdf)
[candjî | candjî l’ côde wiki]2a (page de gauche)
français en caractère droit ; wallon en italique
Ci roman ci a rascodou … e 1995
en 1995
Peut-être pouvez-vous traduire aussi les phrases :
Eplaidî el Walonreye pa Weyrich…
Epådjnaedje et adjinçnaedje : Weyrich
Imprimaedje : Chauveheid
Imådje sol coviete :
Imådje sol rabat :
Dessin del coviete :
Ci live cial a stî aspalé do Fond d’ aidance a l’ eplaidaedje del Kiminålté Walonreye-Brussele.
2b (page de droite)
wallon en caractère droit ; français en italique
So l'_Anuti (intervalle)
p.3pdf
[candjî | candjî l’ côde wiki]p.3pdf 3a
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li ptite colleccion « Belès letes » del Rantoele en italique ; justifié
Déjà parus
Du même auteur :
Ouvrages publiés
- Ridaedjes (Société de Langue et de Littérature Wallones, Liège, 1993
- Did lon (Les Cahiers Wallons, Namur, 1996)
Ouvrages diffusés sous forme de polycopiés :
- Etudes sur la planification linguistique du wallon :
- ‘’On walon po dmwin’’ (1990) (disponible sur http://rifondou.walon.org/hendschel_on_walon.html)
- Quelques propositions sur l'établissement d' une langue wallonne écrite commune (1993)
- ‘’Å raploû-tot des walons’’ (1994) (disponible avec le précédent sur http://rifondou.walon.org/hendschel-3.html)
- Quelle planification linguistique pour le wallon ? (1996)
- Po cåzer des syinces do lingädje è walon (1997)
- Quelques cas d’hypercorrection en wallon (1998)
- Vers la substitution linguistique en Wallonie (1999)
- Etudes sociolinguistiques :
- Ecole dialectologique et génération 48 : esquisse d'une analyse (1996)
- Documents pédagogiques :
- Cand lès mots ratindèt famile (1994)
- Li walon rade et bin (1994)
- Comprinde li rfondou walon (2001)
- Aprinde et comprinde li rfondou walon (2002)
- Cour do Noû-Lovén (2001, disponible sur http://rifondou.walon.org/cours/)
- Textes littéraires :
- Sacwantès fåviretes di houte did ci (nouvelles)
Textes publiés dans les anthologies de littérature wallonne
Scrîre, U.C.W., Liège, 1994
Publications de textes dans les journaux et revues
Les Cahiers Wallons, Singuliers, Coutcouloudjoû, Li Rantoele, Li Chwès, Djåzans walon, Walo + gazète, Toudi.
Remerciements:
Anne Francard …relecture des textes français
Bernard Louis qui a bien voulu préfacer ce livre
Lucyin Mahin, Pierre Otjacques, Pablo Sarachaga et José Schoovaerts, membres de l’ASBL Li Rantoele (wallon en italique)
p.3pdf 3b
[candjî | candjî l’ côde wiki]français en caractère droit ; wallon en italique
Sites (non pages) Internet créés par ou consacrés à...
Pådje moennrece des waibes da Lorint Hendschel
Page menu des sites créés par ou consacrés à Laurent Hendschel
http://rifondou.walon.org/hendschel-rif.html
Les adresses des waibes ki c’ est l’ Lorint Hendschel k’ els a-st enondé
Grammaire…rédigée en français
p 4pdf
[candjî | candjî l’ côde wiki]Do walon sol Daegntoele
français en caractère droit ; wallon en italique
Sites Internet…
- L’esplicant Motî : dictionnaire explicatif détaillé
- sur le site de l’encyclopédie Wikipedia : http://wa.wikipedia.org/ suivre « esplicant motî ».
- sur le site walon.org : http://moti.walon.org
- Le site du wallon normalisé : http://rifondou.walon.org/
- Sites d’informations :
- L’Aberteke : revue trimestrielle : http://aberteke.walon.org/
- Wikinoveles : Actualité chaude : http://wa.wikipedia.org/Wikinoveles
(on peut supprimer les 2 phrases Po les djins… & Pour permettre…)
L'ABC du wallon normalisé
Texte à recopier de la page : http://rifondou.walon.org/ABC.php (texte mis en forme)
p5pdf
[candjî | candjî l’ côde wiki]Adrovaedje : plus petit caractère, a gauche
Prix des Langues … : en italique
s’ fé quite dès-arèdjîs : pas de marque de paragraphe
Nouveau paragraphe à «Li guère
Nouveau paragraphe à Ci siéke-la
p. 6pdf
[candjî | candjî l’ côde wiki]p 6pdf 6a
[candjî | candjî l’ côde wiki](the luck…) italique
Nouveau paragraphe à : Minme s’on…
Nouveau paragraphe à : Asteure, lijeû
p. 6pdf 6b
[candjî | candjî l’ côde wiki]Adviertance di l’ eplaideu azès lijheus curieus, spepiåds eyet / u sincieus
Ni cachîz nén après l’ viyaedje di Lene so vosse Daegn-Mape : i gn a ddja lontins k’ il a tourné a rén.
Tot çou k’ on sait, pol djoû d’ ouy, c’ est k’ il esteut kéke pårt e l’ Urope, etur des ôtès plaeces lomêyes Scåssene eyet Faimonveye, ene pixheye pus hôt k’ Leglijhe u, purade, ene faflote padzo a droete di Djenvå. On-z î cåzéve li meye set cint swessante-shijhinme pårler d’ on lingaedje lomé "walon", ådjourdu disparexhou.
Li rlomé Atlasse Multi-izoglossike di l’ Academeye des Syinces di Buenos-Aires el definit insi: «Una variedad norte-occidental del sub-grupo central de los dialectos orientalas [sic] del idioma valón, con marcadas influencias meridio nales ».
C’ est l’ vra iy: li scrijheu k’ on prezinte si
ovraedje vai ci n’ esteut k’ on pay izan k’ aveut-st aprin a lére - si waire ! Ça fwait k’ il a stî epronter - l’ enocin catoize ! - pol moens set mots (set !) å pårler di Drairi, a cénk kilometes di s’ måjhone. A-t-on djourmåy idêye ! Do côp, li live cial ni våt rén.
Mågré k’ i n’ a nole valixhance po les sincieus do lingaedje (ça vout dire: pont d’ valixhance do tot), nos l’ dinans åzès lijheus come ene pitieuse imådje di çou ki s’ passéve e ç’ coine la di l’ Urope, eyet dins les tiesses des djins, dins les anêyes 1700 et des.
Po lére ci vî lingaedje la, li coraedjeus lijheu doet co saveur ki les letes « xh », « jh », « sch », « å », « ae », « oe », « oi », « én » et « ea » ni si scrijhèt nén come ele si prononcént låvå di ces trevéns la. Nos vos avans ddja dit, ciddé padzeu, kimint çk’ ele si prononcént e ds ôtès coines d’ on payis k’ on lomrè « Walonreye », on ptit cint d’ anêyes pus tård.
Pol restant, on n’ sait nén dtrop comint çki les « endogènes » (c’ est insi ki leu govienmint les loméve) prononcént des mots ossi ewaerant ki « afwaire » u – co bråmint pus emacralant – djambe ! ("djombe"?, "djanme"?, "djâbe", "jampe"?).
I nos fåreut, droci, on novea Champollion !
p. 7pdf (12-13)
[candjî | candjî l’ côde wiki]moes d' nôvimbe
coxhe siketêye
- Dji l' a todi dit
li cåbartî
p. 8pdf (14-15)
[candjî | candjî l’ côde wiki]dmorer e plaece
- Dji l' a saetchî ... remantchî
al kession
p. 9pdf (16-17)
[candjî | candjî l’ côde wiki]cåzu zouplé
- Dji m' î va ! 'didj'. (pas de majuscule)
- Mi, dji m' î va ! dit-st i m' vî...(pas de majuscule)
dji zoupele
shonnance di mwaistri.
e l' aiwe ... sipesse et vete (pas de majuscule)
tote rodjes... ene miete roedes (pas de majuscule à "ene")
p. 10pdf (18-19)
[candjî | candjî l’ côde wiki]p. 18
[candjî | candjî l’ côde wiki]trouvais … bizarre (drole en wallon = "bizarre, un peu simplet" n'a pas le sens de drôle en français = comique)
p. 19
[candjî | candjî l’ côde wiki]åtoû d' lu
dispu lontins. Cwand
dj' aveu stî dmorer avou. Et pu, on djoû å matén ("matén " s'emploie rarement s eul)
Ni mintoz nén (v. minti)
oyou cåzer avår ci (R affixe de plusieurs prépositions, qu' il vaut mieux traiter de la même façon)
p. 11pdf (20-21)
[candjî | candjî l’ côde wiki]dji m' rin conte (Codjowaedje ratinde)
sais bén lére, dowê (aplacaedje di don + (h)ê)
on meur… I n' est
bleuwe; si coir
p. 12pdf (22-23)
[candjî | candjî l’ côde wiki]glaeçon; si vwès
- Fotoz l' djus (fote come dins C13)
et po todi. (tofer = sans cesse; todi = toujours)
p. 15pdf (28-29)
[candjî | candjî l’ côde wiki]ådfoû! Asteure
si refacî… Tourner (rifondaedje -cî > -cer)
eraecinés e leu plaece (e = dins)
conte les gurzeas (gurzea, ribetchfessaedje R / voyale > pont di rbetchfessaedje)
p. 16pdf (30-31)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Maria! Ci sereut traite, ça … Et s' i (dandjreus = purade "probablement"; "traite, riskeus" ets mî pol Fr "dangereus".
Ça fwait k' on s' dimefiyive des cis ki lijhént trop bén... (dimefiyî; -fiy- dins tote li famile : rafiya, fiyåte…)
syince assez po saveur
curé s' dislamintéve (betchete dis- > betchete d(i)-)
p. 17pdf (32-33)
[candjî | candjî l’ côde wiki]saveut portant k' i gn aveut des rwès ki s' batént
wadjî k' i n' saveut
p. 18pdf (34-35)
[candjî | candjî l’ côde wiki]passént avår ci, - et gn aveut, godom! - leyént pa drî (problème graphique des propositions incises)
li plouve et les gurzeas
minme des Daenwès
come dj' esteut ås tchamps avou
p. 19pdf (36-37)
[candjî | candjî l’ côde wiki]p. 36
[candjî | candjî l’ côde wiki]à pincettes Tout de suite et cent fois (tertot = vieux wallon, non connu de la traductrice)
Nous partirons demain avec Robert. Je ferai mes (atot = vieux wallon, non connu de la traductrice)
p. 37
[candjî | candjî l’ côde wiki]ki fwait shonnance di rescouler
Nameur? Lussimbork? (rifondaedje a môde del Lovire)
p. 20pdf (38-39)
[candjî | candjî l’ côde wiki]ene miete edever avou (edever)
Par Diè! Dji n' esteu
Et lu! I n' diveut nén esse
s' i fât dire tot, dji peta-st â diale (en italique, acccent hutois)
sacwantès ascoxheyes
p. 21pdf (40-41)
[candjî | candjî l’ côde wiki]p. 40 : à pincettes Tout de suite et cent fois (comme p. 38)
p. 22pdf (42-43)
[candjî | candjî l’ côde wiki]sins rén… dowô
ene miete sol doûs, come tote
on coir come on bodje
waeraxhe, bén decidêye
nén ttafwaitmint come
soyî l' four (rifondaedje : v. four)
mes parints s' dimefiyént
djamåy sitî
p. 23pdf (46-47)
[candjî | candjî l’ côde wiki]a s' dimefiyî. Po si e cas.
dabôrd tot djusse
Mi resse acrotcheye (resse)
ene pitite ascoxheye… pate a pate (même phrase)
dji m' ritrove …buk a buk (même phrase)
pîs dins l' resse del
mins m' resse
djonneas d' Drairi
fote ene dispoûslêye
coshirêyes… El våt mî lever.
Dji m' rin conte ki dj' a stî rovyî m' resse
p. 24pdf (48-49)
[candjî | candjî l’ côde wiki]sins l' resse
li spexheur do bwès
t' metes tes pîs
dji m' arestêye
p. 25pdf (50-51)
[candjî | candjî l’ côde wiki]dispu mes årteas
ene hinêye di tchå, di tcholeur, di souweur…
côp l' panî
on nuk e m' goidje
comere di Drairi
nén a resserer
come si dj' åreu volou
djamåy ritourné
p. 27pdf (52-53)
[candjî | candjî l’ côde wiki]serieuzmint! Sins
rivnou rén k' por (intervalle)
Å niût, cwand
crwieus pemî stitchî al fene copete d' on tiene, pa drî nosse cassene
ki dji m' dijheu, eyet s' cour toctêye pus rade
p. 28pdf (54-55)
[candjî | candjî l’ côde wiki]vos vos fotoz d' mi,
Mins i gn aveut todi moyén
toele ki, swè-dijhant, m' waerantixheut do solea
p. 29pdf (56-57)
[candjî | candjî l’ côde wiki]po n' nén k' mes parints s' dimefiyénxhe
eyet sins î trop oizeur croere
nos tuzaedjes end alént a brimbådes (brimbåde)
nos tchås, aloyeyes pa nos mwins
Dji n' î voeyeu... - lourd gadot! - dji n' î voeyeu - riwaite on pô mî! - ... k' ene air ene miete hode. (série de propositions incises dans une seule phrase)
- N' estoz nén ureuse, Torine? ki dji lyi dmandéve.
p. 30pdf (58-59)
[candjî | candjî l’ côde wiki]d' aveur sitî tchoezi
Trop ureus d' aveur li droet
ribôrêye lon erî do boird
Cwin cwin... Cwåk!
p. 31pdf (60-61)
[candjî | candjî l’ côde wiki]shijh moes k' nos nos voeyans a
aler leu linwe, a Drairi (vérifier par une recherche automatique que Drêri a bien été remplacé partout par Drairi)
k' vos divrîz... ki nos divréns... frecanter... po d' bon... (problème des phrases "a hiketes" une machine a mis systématiquement des majuscules après "…")
on vizaedje serieus... disfwait... disloujhî - nén ddja sol tins d' respirer troes côps - et ele s' a metou (problème des propositions incises)
p. 32pdf (62-63)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Cwand c' est k' dj' a rmonté al cinse - tot saizi, l' Djustin! peté! ewaeré pa çou ki nos vnéns d' fé! -, dji n' parvineu nén a resserer... çoula… dins des pinsêyes - i n' fåt nén dmander des mots! - ki s' lairént mete eshonne, esplikî, comprinde, mwaistri. (La phrase est "Cwand c' est k' dj' a rmonté al cinse, dji n' parvineu nén a resserer çoula dins des pinsêyes ki s' lairént mete eshonne, esplikî, comprinde, mwaistri" + 2 propositions incises)
famile - dijhans (proposition incise terminale)
tos les mots sounént come des ôres
p. 33pdf (64-65)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Portant, sins lu...
p. 34pdf (66-67)
[candjî | candjî l’ côde wiki]ene drole d' ouyåde, foirt dimefiyante
ces trevéns la
p. 35pdf (68-69)
[candjî | candjî l’ côde wiki]rédjimints rûsses.
batans conte les Rûsses
p. 36pdf (70-71)
[candjî | candjî l’ côde wiki]p. 70
[candjî | candjî l’ côde wiki]notre apprentissage était terminé. (correction systématique possible dans le TF sur "tout fait" s'il n'y a pas eu d'autre traductions littérales de ce type :wallon "aveur tot fwait" = français "avoir fini")
p. 71
[candjî | candjî l’ côde wiki]Dixhombere tu, lumçon
di coratreyes eyet d' rimplixhaedje
des vraiys omes … abominåbes redjimints olandès ki...
s' tént adlé li hemlêye,
abominåbès årmêyes troukes, vou dj' dire; infin, evoye!
! Conte kî? Trouks? Olandès? Cozakes?... Kî çk' el saveut?
Po nos bate, azår!
nost afroyaedje
p. 37pdf (72-73)
[candjî | candjî l’ côde wiki]li groûlmint des tchvås
K' est ç' ?
Ele s' arestêye
eyet les sorlever
dj' elzès sin tourner
Dji m' mete a cori!
p. 38pdf (74-75)
[candjî | candjî l’ côde wiki]p. 74
[candjî | candjî l’ côde wiki]Sainte Mère! tressaille (interjection incise)
Les 2 paragraphes avec tiret qui commencent "Ah crie-t-il "+ "Toi!, toi" ne doivent pas être séparés : c' est la voix du même personnage (correctement appréhendé au niveau du wallon).
p. 75
[candjî | candjî l’ côde wiki]dji m' rin conte ki les cadåves
zûnèt come des wesses… môde di gurzeas.
- Aaa! creye-t i, ewaeré
p. 39pdf (76-77)
[candjî | candjî l’ côde wiki]deujhinme batayon d' infantreye
Schåyîs, s' i vos plait (schåyî)
Èn obus tcherwêye
nole djin di ç' costé ci
li walêye d' obus ki n' låtche nén (låtchî)
ki vont avorer torade
Eyet dj' a vnou! Ti rinss conte?
télmint k' i sofrixheut a tchaeke hope
p. 40pdf (78-79)
[candjî | candjî l’ côde wiki]si t' pinses ki dj' so on monsse, paski dj' m' åreu fwait må d' lu:
est pus foite ki l' peu des bales (pas de saut de ligne)
p. 40pdf (78-79)
[candjî | candjî l’ côde wiki]si t' pinses ki dj' so on monsse, paski dj' m' åreu fwait må d' lu:
est pus foite ki l' peu des bales (pas de saut de ligne)
a tchaeke ascoxheye, dj' aveu l' idêye di sorlever l' monde.
dins l' crouweur eyet les berdouyes... sins rén vey k' ene grijhe brouheur
les cérudjins do camp avént rsaetchî
p. 41pdf (80-81)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Ça sinteut l' souweur, li pixhete, li sonk...
rexhe foû do stofant airaedje
begnons k' on distcherdjive
mi bindlaedje esteut tofer niche - dji supôze k' i gn aveut nén assez po tot l' monde - eyet (proposition incise)
p. 42pdf (82-83)
[candjî | candjî l’ côde wiki]des soucrådes eyet do vén
si rade ki dj' a yeu tot fwait d' golafyî (golafyî)
dji n' esteu k' on ptit sôdård di rén di tot; djel saveu bén
on discoverreut l' frawtinaedje
p. 43pdf (84-85)
[candjî | candjî l’ côde wiki]s' mostaetche bén taeyeye (mostaetche)
a mitan moirt eyet glumiant d' broûs
doûçmint divant di m' ratôtchî: (ratôtchî)
p. 44pdf (86-87)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Vos m' avoz schapé!
Sorpurdant, vormint!
Ele s' eboeslént, ele s' adjinçnént (eboesler)
s' aspoyî. Il ont sôrtou.
C' esteut putoit lu
p. 45pdf (88-89)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Dji m' contintéve di responde
po m' poirter scour (sicour)
Vosse linêye n' est waire riglatixhante
p. 46pdf (90-91)
[candjî | candjî l’ côde wiki]On m' dimandéve del refacî, di fé come s' ele n' egzistêyreut nén!
disk' a rovyî l' vizaedje
C' est nén ça ki t' cachives
p. 47pdf (92-93)
[candjî | candjî l’ côde wiki]T' elzî as ddja tourné l' cou
Dimwin, si t' vous
ele si batént e m' capotene
divneut on frexhåd dins mes tchôcmwårs;
Tantea k' cwand l' Conte
coschoyént so m' carcasse
p. 49pdf (96-97)
[candjî | candjî l’ côde wiki]On pô ratchitchî!
des payizans ki l' ont rtrové å boird des aiwes, eyet l' riprinde e leu cassene!
Pitchote a midjote - sapinse k' on dit
les tchvås ewaerés d' l' aloumire
çou ki s' a passé
Come dji comprin
p. 50pdf (98-99)
[candjî | candjî l’ côde wiki]ki dj' esteu èn ome di tchå
Ki n' s' î rtrovéve pus
dins ene cassene di payizans
après ene comelêye di colidôrs eyet d' montêyes
såbe. Il aléve il aléve faleur ki dji m' afaitixhaxhe
p. 51pdf (100-101)
[candjî | candjî l’ côde wiki]A èn ôte, vos sårîz
Dins l' påjhirté del tchambe, dj' oyeu copeter doûçmint les bwejhreyes di tot l' tchestea (bwejhreye)
colidôrs, del coujhene (espace)
des cåves åzès terasses
p. 52pdf (102-103)
[candjî | candjî l’ côde wiki]po prinde les ôres... po dvizer
et vos nd åroz... kel schoûtént sins moufter! (même phrase) Nén mezåjhe d' atôtchî l' peupe!
et fé tourner les aweyes do tchestea. (pas de point d'interrogation)
on djaenåsse luscård, avou des ouys refoncîs, ki vos shuvént sins låtchî
I m' a tot d' shûte veyou evi
dji n' saveu dner des ôres
aguintchî dins des gros sårots purade ki
== p. 53pdf (104-105 ) == d' è dismeprijhî sacwants acteurs (dismeprijhî)
l' air tot ewaeré k' dji l' atôtche (atôtchî)
Et so les frumints eco bén
Ci laron la vos a atôtchî, Monsieu? Djel va fé puni k' i s' è sovénrè! (puni)
tot ratindant l' punicion
p. 54pdf (106-107)
[candjî | candjî l’ côde wiki]amoennez ci apoticåre la
Un espace avant le paragraphe commençant par "A pô près troes moes" ...(comme dans le texte français), correspondant à un nouvel épisode.
les meurs sont rascovrous d' lives
ene divintrinne coû
des plakes di waezon, des graevîs
cherubins => tcherubins
Bråve ome, ça, Bögel
il a todi stî el måjhon
p. 55pdf (108-109)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Et il end aléve a grandès aiwêyes
p. 56pdf (110-111)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Nén l' tins do fé l' toû del tåve
p. 58pdf (114-115)
[candjî | candjî l’ côde wiki]ene barbôjhe d' inglès
des spiçreyes, des véns tchoezis (spiçreye)
p. 59pdf (116-117)
[candjî | candjî l’ côde wiki]El plaece ki vs î vikez!
les awousses furlés
et les tomates
mete dandjir li Crustinnté pa leu-z emacralant gosse & leu langoureuse cogne et co
p. 60pdf (118-119)
[candjî | candjî l’ côde wiki]p. 118
[candjî | candjî l’ côde wiki]trente-six mille tonneaux d'eau
p. 119
[candjî | candjî l’ côde wiki]Nén co rsouwé pa drî mes orayes
des nôbès sinnetes so on clapcin pus hôt k' leye
des såvaedjes Suwedwès
come des coshets åtoû d' leu mame
... On dobe ouxh ki s' tape å lådje - shuvoz m', don, ni m' leyîz nén tot seu - et vola l' éndjole. (proposition incise)
p. 61pdf (120-121)
[candjî | candjî l’ côde wiki]ki sofrixhèt del pômagne
p. 62pdf (122-123)
[candjî | candjî l’ côde wiki]p. 122
[candjî | candjî l’ côde wiki]Le poème doit être en caractère droit
p. 123
[candjî | candjî l’ côde wiki]Le poème doit être en italique
p. 63pdf (124-125)
[candjî | candjî l’ côde wiki]p. 124
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Allons, Maestro, allons!
p. 125
[candjî | candjî l’ côde wiki]å dfwait del rivnowe da s' fi
il aveut pierdou s' tiesse, pu rivni a lu
p. 64pdf (126-127)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Mi, dji saveu bén cwè! Mi provnance! Dj' elzî åreu
Nos nos î dvréns ateler tertos
p. 66pdf (130-131)
[candjî | candjî l’ côde wiki]dji n' a nén yeu l' dår del fé
p. 67pdf (132-133)
[candjî | candjî l’ côde wiki]ça n' mi shonnéve dedja pus si sbarant.
Evoye, dabôrd!
ki m' diveut fé passer
Binamé Conte, allons!, ci n' est nén a ene djin (pas de majuscule)
mwin... I doet ossu (majuscule)
rén n' est meyeu k' on boun innmi!
s' on nel codureut nén so on bute sins lyi rén leyî vey d' ôte, si pôreut todi rtourner conte li tiesse do payis
po s' siervi d' innmi onk l' ôte, vous saisissez?, (italique car en français dans le texte)
p. 68pdf (134-135)
[candjî | candjî l’ côde wiki]on scrijheu francès foirt à la mode pol moumint (italique car en français dans le texte)
li guere serè dvant waire... mî k' èn årt! (pas de majuscule)
p. 69pdf (136-137)
[candjî | candjî l’ côde wiki]p. 136
[candjî | candjî l’ côde wiki]Un double inteligne avant "ces explications", quitte à supprimer le suivant
p. 137
[candjî | candjî l’ côde wiki]Un double inteligne avant "Totes ces råjhons", quitte à supprimer le suivant
p. 70pdf (138-139)
[candjî | candjî l’ côde wiki]p. 138
[candjî | candjî l’ côde wiki]au-dessus, sur une plate-forme en terre battue, occupée seulement
p. 139
[candjî | candjî l’ côde wiki]elle aveut stî basteye po tni a gogne
Après sacwants drapeas, les canons s' taijhît; so on sene do Prince, li sôdård shofla dins s' trompete et, do côp, nos batayons cmincît (passés simples normalisés)
les nûleyes di poûssire sorlevêyes pa leu cavalreye, rescouler (virgule)
Emir Masrour? Bon voyage, Monsieur! (italique car en français dans le texte)
p. 71pdf (140-141)
[candjî | candjî l’ côde wiki]poirté pa shijh sitocaesses nêgues
di bén voleur moussî
Nos avans shû l' Emir
ci-ci a fwait arester
p. 72pdf (142-143)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li plaece esteut grande assez
les pezantès gordenes di vroûl.
p. 73pdf (144-145)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Ci n' est wai d' tchoi, dit-st i l' Emir
rashonnêyes dins on seu payis
Èn åmatén, po fini, nos avans avnou
p. 74pdf (146-147)
[candjî | candjî l’ côde wiki]k' on pout vey avårci - dj' ô bén : cåzu totafwait, télmint nost Impire
trinte-troes miyons d' djins
Comint çk' on-z arive a esse mimbe
p. 75pdf (148-149)
[candjî | candjî l’ côde wiki]eyet d' pouris, tos les Mouftis (virgule)
les disgostants viers ni sårént comprinde
p. 76pdf (150-151)
[candjî | candjî l’ côde wiki]aprume li voyaedjeu ki n' est nén afaiti.
Eyet si l' peupe ni s' sorleve nén
li Turkeye ni fwait k' shure (espace insécable)
l' Profete s' a polou abaxhî
p. 77pdf (152-153)
[candjî | candjî l’ côde wiki]on lzî promete li paradis
voyaedjî e l' Urope.
ou avå les sometous payis
Vo ndè la onk, di drole di payis!, end aléve-t on (pas de majuscule, même phrase)
voeyént nén d' on boun ouy
p. 78pdf (154-155)
[candjî | candjî l’ côde wiki]po studyî sacwantès acostumances des Uropeyins
dj' a rçû on court biyet
dmorer låvå el Tourkeye
p. 79pdf (156-157)
[candjî | candjî l’ côde wiki]A, ça ! t' as disparexhou
p. 80pdf (158-159)
[candjî | candjî l’ côde wiki]li grangrin est ki mougne li Conte
Dji m' agrancive dedja - mins va vey si dji l' åreu yeu admetou a ç' moumint la! - do vey li Conte å troes cwårts dimougnî... (proposition incise)
L' ome raléve mî - ou nén pus må, ou nén må assez, todi.
et assez djoleye. Infin
p. 81pdf (160-161)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Eco ene zine då Conte. (bien séparer les mots)
si tneut å boird del mouze eyet m' moenner
p. 82pdf (162-163)
[candjî | candjî l’ côde wiki]ene Venusse, dji croe bén
Dji n' aveu rén a fé drola, vola çou ki dj' pinséve.
p. 83pdf (164-165)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Dji comprin, dit-st ele. Djans, dji n' vos va nén rastini
p. 84pdf (166-167)
[candjî | candjî l’ côde wiki]ça n' åreut nén yeu stî bén di nel nén fé (+ "bén" en caractère gras, et non italique, dans le texte original)
Dismefeye tu, m' fi.
p. 85pdf (168-169)
[candjî | candjî l’ côde wiki]mins pa drî l' miroe (muroe)
disparexheut afeye des eures å long, cwand il esteut co capåbe do cotyî tot seu, todi
p. 86pdf (170-171)
[candjî | candjî l’ côde wiki]aminder dins ses coployeyès buzes
Nén possibe... ça n' egzistêye nén
Il aveut rafacî m' no
dji n' aveu pupont d' boke
Mins eyu çk' il esteut? Ramxhiyî e s' burô!
pol Conte ki n' sait cåzu pus roter
p. 87pdf (172-173)
[candjî | candjî l’ côde wiki]t' es-st ahessî, la, valet
taper les côps foû, monparan!
on côp d' ouy acoûsse
si dji m' freu djamåy picî...
Loucans çou k' ça dit, asteure
Eyet twè avou. (majuscule)
p. 88pdf (174-175)
[candjî | candjî l’ côde wiki]tot bén rserer al clé... mete mi schoûta conte (infinitifs substituts)
p. 89pdf (176-177)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Mins s' feme, leye, elle aveut co tos ses béns da leye, eyet d' tote si famile! Ça fwait kel Von Altburg
- I n' vos apoitrè k' des måleurs (paroles de la mère)
vos serîz princesse el Rûsseye
p. 90pdf (178-179)
[candjî | candjî l’ côde wiki]li Bon Diu, c' est ene djouwete! C' est nén rén k' Ida Breslau k' il a fwait rivni adlé lu...
si no rafacî, nén ene çanse por lu
Neyîs tertos! Nén onk di schapé!
Viker, c' est ossu... les mousmints, les fiesses, li djeu! Tot!
p. 91pdf (180-181)
[candjî | candjî l’ côde wiki]p. 180
[candjî | candjî l’ côde wiki]une épine, toute dure, dans
p. 181
[candjî | candjî l’ côde wiki]Mins ça n' fwait rén! Do côp k' il a rieu tote si tiesse,
etourpiner pa tos ses emacralants contes
Dji comprin, ouy, pocwè
ene tote pitite sacwè... come ene sipene... tote deure... dins l' pus noere coine
Ratinde k' el grangrinne el mindje
p. 92pdf (182-183)
[candjî | candjî l’ côde wiki]p. 182
[candjî | candjî l’ côde wiki]médecine antique, aux leçons (même phrase, double interligne éventuel avant "Le comte était au plus mal")
p. 183
[candjî | candjî l’ côde wiki]Rivnans al medcene antike, ås lçons da Celse eyet da Paracelse! (même phrase, double interligne éventuel avant "Li Conte esteut å pus må")
p. 93pdf (184-185)
[candjî | candjî l’ côde wiki]p. 184
[candjî | candjî l’ côde wiki]pas de double interligne après faire rapport : Eventuellement avant "Et les deux médecins…"
p. 185
[candjî | candjî l’ côde wiki]pas de double interligne entre "fijhans les deus! " et la réponse - D' acoird, fré Mohrpü! Eventuellement avant : "Et les deus medcéns…
p. 94pdf (186-187)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Gn a pus k' al rivter, ey
i trovreut l' Conte fén moirt
conteus, marixhås, tchivalîs, vint-ût
p. 95pdf (188-189)
[candjî | candjî l’ côde wiki]ki ses afwaires estént ddja presses
bén..., bén..., li vî siervant m' a splikî
p. 96pdf (190-191)
[candjî | candjî l’ côde wiki]p. 190
[candjî | candjî l’ côde wiki]Halte là! J'ai autre chose
p. 191
[candjî | candjî l’ côde wiki]Aveur l' air edjalé
- Tot ça ni m' rigåre pus.
en ebreu, en arabe, e latén
p. 97pdf (192-193)
[candjî | candjî l’ côde wiki]des pires di lune, des tchawes-soris
des imådjes do coirnou diale
on côp d' ouy so onk des « Philosofische Gedichte » (italique)
Tant k' a mi, dj' esteu dislaxhî.
p. 98pdf (194-195)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Sacwantès djesses - des avinteures
Si rafiyî, ca l' floxhe des djins
ses bwès del Bowinme
ses pindisses ont stî amanaedjîs
des fontinnes, des håyes, des catcheyès gloriyetes, la k' on fwait dåner les båsheles, sol tins k' e bwès
double interligne avant : "A s' toû eto…" (et non pas après)
p. 99pdf (196-197)
[candjî | candjî l’ côde wiki]on viyaedje dins l' vå do Ritchal
frecantaedje, foirci l' båshele a monter dins ene vweteure ki l' emoenne a Mögluck, come prezint
p. 100pdf (198-199)
[candjî | candjî l’ côde wiki]mes zines di mwaistri
p. 102pdf (202-203)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Di l' ewaermint? Del dimefiyance?
i m' a rwaitî come s' il åreut yeu målåjhey di m' rimete.
peu d' vey aboler èn etrindjir
p. 103pdf (204-205)
[candjî | candjî l’ côde wiki]ké lingaedje eçk' i cåze.
tot çou ki s' aprestêye tot costé
i faleut k' dji m' disvude d' ene mwaijhe oumeur,
p. 104pdf (206-207)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Cwand dji fouytêye les pådjes