Cwatrinme troke di viebes e walon

Radjouter des hårdêyes
Èn årtike di Wikipedia.

Les viebes del cwatrinme troke, c' est des viebes ki l' coron d' l' infinitif est -i, est kel bodje A est avou -ixh.

I s' codjowèt foirt erîlêymint, sol piceure di «prusti». Dins bråmint des croejhetes, c' est "fini" k' est modele.

Mwaisses codjowaedjes[candjî | candjî l’ côde wiki]

Indicatif prezintrece[candjî | candjî l’ côde wiki]

Å singulî, on a ritnou deus codjowaedjes, onk a môde di Lidje (avou coron -ixh), l' ôte a môde di Nameur (eyet d' Tchålerwè et del Basse Årdene).

Djin Codjowa a môde di Lidje Codowa a môde di Nameur
Cåzant(e) (dji) prustixh prusti
Atôtchî (eye) camaerådrece (to, ti) prustixh prustis
Riwaitant(e) (i, ele) prustixh prustixh
Cåzant(e)s (nos, dji) prustixhans prustixhans
Atôtchî (eye) ordinaire
Atôtchîs (eyes) (vos)		 prustixhoz prustixhoz
Riwaitant(e)s (i, ele) prustixhèt prustixhnut

Indicatifs erireces[candjî | candjî l’ côde wiki]

Les deus indicatifs erireces si codjowèt erîlêymint avou l' bodje A "prustixh".

dji prustixheu / to prustixheus / i prustixheut / nos prustixhéns / vos prustixhîz / i prustixhént
dji prustixha / to prustixhas / i prustixha / nos prustixhîs / vos prustixhîz / i prustixhît

Indicatif fururrece[candjî | candjî l’ côde wiki]

Come å prezint, gn a on dobe codjowaedje, onk avou l' bodje A (prustixh), onk avou l' bodje B (prusti)

Djin Codjowa a môde di Lidje Codowa a môde di Nameur
Cåzant(e) (dji) prustixhrè prustirè
Atôtchî (eye) camaerådrece (to, ti) prustixhrès prustirè
Riwaitant(e) (i, ele) prustixhrè prustirè
Cåzant(e)s (nos, dji) prustixhrans prustirans
Atôtchî (eye) ordinaire
Atôtchîs (eyes) (vos)		 prustixhroz prustiroz
Riwaitant(e)s (i, ele) prustixhront prustiront

Condicioneu[candjî | candjî l’ côde wiki]

Minme piceure ki l' indicatif futurrece, avou les cawetes di l' imparfwait.

Suddjonctif prezintrece[candjî | candjî l’ côde wiki]

Djin Codjowas
Cåzant(e) (ki dj') prustixhe
Atôtchî (eye) camaerådrece (ki t') prustixhes
Riwaitant(e) (k' i, k' ele) prustixhe
Cåzant(e)s (ki nos, ki dj') prustixhanxhe
Atôtchî (eye) ordinaire
Atôtchîs (eyes) (ki vs)		 prustixhoxhe
Riwaitant(e)s (k' i, k' ele) prustixhexhe / prustixhnuxhe

Rîlêyes et foû-rîles[candjî | candjî l’ côde wiki]

Gn a ene foirt bele rîlêye : les viebes avou l' betchete a- fwait so des addjectifs.

Li seule pitite foû-rîle, c' est po ofri, sofri & sôrti, la k' on-z admete deus pårticipes erireces : onk avou -i / eye; l' ôte avou -ou / owe:

dj' a sôrti // dj' a sôrtou
dj' a ofrou // dj' a ofri
li monte ki m' a stî ofrowe // ofreye
il ont sofrou // sofri mårtir

Nombe des viebes del 4inme sôre[candjî | candjî l’ côde wiki]

Gn a ene cåkêye di viebes ki shuvnut li codjowaedje di prusti, ?? åcint (?? % dins les Codjowaedjes da Stasse (limero 66); 6,36 % dins les Codjowaedjes da Gilliard).

Viebes coinreçmint del 4inme troke[candjî | candjî l’ côde wiki]

Gn a co assez bén des viebes k' ont on codjowaedje el 4inme (sovint sol Levant walon, mins des côps pus lon disk' å Coûtchant mins eto el 2inme cogne. On ls a relî (pol moumint, todi) del manire ki shût:

Viebes erîlés so prusti e rfondou mins nén dins sacwants walons coinreces[candjî | candjî l’ côde wiki]

Viebes erîlés so prusti dins sacwants walons coinreces, mins nén e rfondou[candjî | candjî l’ côde wiki]

  • aswadjî : (coinreçmint: il aswadjih); mins rimetou lanawaire el 4inme cogne : aswadji, sorlon si etimolodjeye (rinde "wadje" = fr. suave).

Viebes avou on dobe codjowaedje[candjî | candjî l’ côde wiki]

Co so balance[candjî | candjî l’ côde wiki]

  • avadji / avadjî

Viebes avou ene cawete -i ki n' sont nén del 4inme troke[candjî | candjî l’ côde wiki]

Asteure, gn a ene cåkêye di viebes kel coron d' l' infinitif, c' est -i, et ki n' sont nén del cwatrinme sôre :

Hårdêye difoûtrinne[candjî | candjî l’ côde wiki]

Sacwants viebes del cwatrinme troke (dedja studyîs dins l' Wiccionaire)

Prin del pådje «https://wa.wikipedia.org/w/index.php?title=Cwatrinme_troke_di_viebes_e_walon&oldid=348495»