Francès d' Brussele
Li francès d' Brussele u brusselwès u brusler u co francès Beulemans, c' est l' francès d' Beldjike come il esteut djåzé a Brussele, et k' i l' est co dins sacwants fiesses foclorikes.
Les piceures do francès d' Brussele vegnnut bråmint do flamind d' Brussele, u do marolyin (moirt lingaedje avou do picård, do flamind et do francès).
Mins gn a eto des mots k' ont vnou do walon.
Lanawaire, il a eto calké sacwants mots d' l' arabe, pår di l' arabe marokin.
Motlî
[candjî | candjî l’ côde wiki]Mots do francès d' Brussele k' ont passé e francès d' Walonreye
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li francès d' Walonreye eploye sacwants mots vinous do francès d' Brussele.
- c'est un peu scherp (on pô rikerak, on pô tot djusse)
- faire quelque chose en stoemeling (e doûce, avou des féns solés, toursiveuzmint, sins k' on l' voeye)
- ziverer (drole d' apôte)
- zinneke (tchén baståd)
Mots do francès d' Brussele k' ont passé e walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li walon d' Beldjike a rprind kéconks di ces mots la mots vinous, dispu 1850, do francès d' Brussele. On n' les rtove nén, metans, dins l' walon del Walonreye di France.
- drache
- kot, k' a dné l' walon "cotche"
- platezak
- rastacwer
- scherp a dné l' walon "a l' ascrepe"
- crole
- dringuele
- stoumuligne (ehåyî calcaedje)
Mots do francès d' Brussele ki provnèt do walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]- potale
- oufti
- èn poleur må, rindou e francès: i n' peut mal.
Ôtes mots
[candjî | candjî l’ côde wiki]- pey (aduzoe, minme uzaedje ki "valet").
- fieu (aduzoe, minme uzaedje ki "fi").
- Salut en de kost (po dire arvey), on racourtixhaedje del ratourneure flaminde "Salut en de kost" (sohaitaedje ås marins k' end alént el mer, d' ariver a bon poirt, et d' aveur bon vint). Pout aveur li deujhinme sinse di «disca ! et dji spere ki dji n' vos rvoerè pus».
Mots calkés do cåzaedje des Arabes di Bussele
[candjî | candjî l’ côde wiki]- la moukêre (li feme, di l' espagnol mujer, foirt eployî pås Marokins do Rif, k' end a bråmint a Brussele)
- kleb, klebard (di l' arabe kelb, tchén)
- zamal di l' arabe marokin (tapete, omo)
Adjinçaedje des mots et del fråze
[candjî | candjî l’ côde wiki]- askepiaedje d' ene cåkêye di mots avou l' cawete flaminde -eke
Belès letes e francès d' Brussele
[candjî | candjî l’ côde wiki]«Le mariage de Melle Beulemans», pîce di teyåte.
Hårdêye difoûtrinne
[candjî | candjî l’ côde wiki]-
- Francès Beulemans: Ciddé, vos ploz schoûter èn eredjistrumint del fåve do vî vî tins «Li bijhe et l' solea» e «francès Beulemans», adiercî pol Djåzant atlasse éndjolike des lingaedjes di France et d' avår la.
- po vey li diferince, vocial li minme contaedje e «Brussels vloms»: vocial li minme contaedje e «Brussels vloms.