Suddjonctif erirece
Li suddjonctif erirece ou imparfait do suddjonctif, c' est on tins do suddjonctif ki s' rescontere dins ene fråzlete ki l' viebe del mwaisse fråze est codjowé a on tins do passé.
- I faleut ki dj' ripassaxhe tchaeke côp dé matante.
- Il åreut falou k' i vnaxhe
aschoûtez lu pus timpe po fé cwatrinme å wiss avou nozôtes.
Ôtes eployaedjes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Dins des fråzes di sohaitaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Dji vôreu k' vos vnîxhe å raploû des waloneus.
Dins des fråzes di sclameure
[candjî | candjî l’ côde wiki]- K' i vnaxhe, seulmint et i voerè a kî k' il a a fé !
Dins des fråzes condicionreces (forveyowes)
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Li må el picive come si on lyi avaxhe heré on tchôd fier houte et houte del tchå (Jean Lejeune di Djoupeye dins "Avå trîxhes et bwès", p. 10).
Dins des ôtes forveyowes fråzes avou des dobes erî-tins
[candjî | candjî l’ côde wiki]- il åreut falou k' dj' alaxhe aschoûtez lu a Måtche divant 11 eures po vey les maryîs al rexhowe di l' eglijhe.
Tcherpinte des codjowas di l' indicatif erirece
[candjî | candjî l’ côde wiki]Singulî
[candjî | candjî l’ côde wiki]Les codjowas des djins do singulî do suddjonctif erirece si fwaiynut tot radjoutant l' cawete -xhe ås cognes do Nén Durant Indicatif Erirece, et çoula po totes les trokes di viebes.
- Il a falou ki dji lzî tchantaxhe "Li nute di may"; ça fwait k' dji lzî tchanta.
- I fåreut ki t' loucaxhes mî a t'-minme.
- I n' esteut nén tins k' ene båshele sipiyaxhe si schiele, ca après, ele ni trovéve pus nou marieu.
Pluriyal
[candjî | candjî l’ côde wiki]Les codjowas des djins do pluriyal do suddjonctif erirece si fwaiynut tot radjoutant l' cawete -xhe ås cognes do Durant Indicatif Erirece, et çoula po totes les trokes di viebes.
- Il a falou ki nos lzî tchanténxhe "Li nute di may"; ça fwait k' dji lzî tchantîs.
- I faleut k' vos loukîxhe di tos les costés po vey si l' innmi n' esteut nén la.
- I n' åreut nén falou k' ele sipiyénxhe leu schiele totes les deus a ç' fiesse la, ca après, ele ni trovît pus nou marieu.
Dins les accints do walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]E walon do Levant, å pluriyal, gn a des codjowas avou ene dobe cawete, la ki l' cawete -xhe n' est nén l' dierinne.
- I faléve k' il avançahît tot rotant so les djnos.
I gn a nou suddjonctif imparfait dins les ôtes accints do walon, mins des cognes di viebe a môde di suddjonctif imparfait sont eployeyes avou on tins prezint dins l' mwaisse fråze.
- Divant qu' tot l' monde eûche rèspondu, i faurè co do timps (Joseph Bodson).