Li tins k' est a l' ouxh (haycous)

Li tins qu’è-st-a l’uch…

Li tins k' est a l' ouxh (Li tins qu’è-st-a l’uch…), c' est ene ramexhnêye di 40 haycous sinés Jean-Luc Fauconnier k' a vudî ås edicions do Bourdon e 2020.

Etcherpetaedje et pontiaedje

Tchaeke pådje est dicåçtêye a on fenominne meteyo, ki s' no est metou e djaponès sol pådje di hintche (et leu ratournaedje e walon p. 27). Mins les tecses ni sont nén e rapoirt direk avou l' mot del pådje.

Les powinmes sont-st eplaidîs sins grande lete, ni sene di pontiaedje.

Egzimpes

Vo nos cial dins ene måjhon did dinltins, sins tchåfaedje cintrå, avou des cwåreas edjalés del nute, mins adon k' on vént d' esprinde on bon feu dins li stouve-crapåd: les fleurs (djalêye so les fniesses) vont rade fonde.

Blanke fleur di relêye;

Rongueye, sitouve å rodje pot !

Ele va rade flani.

La k' i nivtêye, wai asteure;… mins avou ces kékès flotcheyes la, kimint fé on boulome di nive ?

I nivote sol toet

Li stoelî, c' est on screpé

Kimint fé s' boulome ?

E l' ivier, li cok tchante divant ki l' solea s' leve; mins si l' pikete arive radmint après s' tchantaedje, c' est k' on aprepeye do prétins… k' il i frè on bon tins… dijhans todi kécfeye !

Li bontins rarive

No cok rewoeye li solea

Sreut ç' don vraiymint lu ?

Motî djaponès-walon

Pådje 27, gn a on ptit motlî djaponès-walon, avou l' baltant tite: «Po les cis k' årént sacwants rujhes avou l' djaponès »

Pitit motî djaponès walon pol meteyo

Mot djaponès	ralfabetijhaedje	Mot walon
雪	youki	li nive
空	sora	li stoelî
日	hi	li solea
雨	amé	li plouve
冬	fouyou	l' ivier
星	hochi	li stoele
夏	natsou	l' esté
風	kazé	li vint
水	mizou	l' aiwe

Corwaitaedjes

(fr) Bernard Louis, dins Wallonnes, 1/2021, p. 11-12; eyet Joseph Bodson dins Cotcorico 1/2021.