Mawoumet
Mawoumet (sicrît eto Mahomet, arabe محمّد, mouHammad; rortografyî e l' alfabet latén Mohammed, Mohamed, Muhammad), c' est l' mwaisse profete di l' Islam.
Il a skepyî e 570 ey a morou e 632.
Dins l' djivêye Michael Hart des rlomêyès djins di l' Istwere, ene sincieuse ricwerance so les grands persounaedjes k' ont l' pus candjî l' vicåreye di tos les djoûs des cis k' ont vnou après zels, Mawoumet est metou prumî, divant Isaac Newton eyet Djezus-Cri.
Ouve politike
[candjî | candjî l’ côde wiki]Politicmint, Mawoumet a askepyî èn estat a Medene, après k' il åye sitî tchessî del Meke e 622 (li date ki dvénrè l' anêye 1 do calindrî moslimî).
Ricnoxhance come profete
[candjî | candjî l’ côde wiki]Po les muzulmans, Mawoumet est seulmint li messaedjî del parole do Bon Diu[1], ki lyi a stî dictêye di l' andje Gabriyele et k' il a fwait rashir so des spales di chamo, e-n arabe, a fwait ki l' messaedje adschindeut. On côp fini, tos ces scrijhaedjes la ont divnou l' Alcoran.
Les crustins et les djwifs ni ricnoxhèt nén Mawoumet come on profete.
Sipårdaedje di l' ouve da Mawoumet
[candjî | candjî l’ côde wiki]Paski Mawoumet est li seu askepieu di rlidjon k' åye defini pår les creyances eyet les pratikes del novele rilidjon di s' vicant, et k' åye kimincî a l' sipåde tot metant so pî ene tcherpinte politike et militaire po.
Cisse tcherpinte politike la si va stinde pår avou ses shuveus al tiesse di l' estat moslimî k' on loma les califes[2] Aboubaker Seddiq, Omar Ben Xhettab, Otman. Did la, li concwesse arabe ki va askepyî èn impire ki va des Pirenêyes disk' a l' Inde. Li pus grande pårteye di cist impire la a continouwz a djåzer arabe disk' ås djoûs d' ouy.
Riwaitance do persounaedje di Mawoumet
[candjî | candjî l’ côde wiki]Po les muzulmans, Mawoumet, c' est on persounaedje sacwè, k' on n' pout nén ddja fé s' portrait. C' est parey po les crustins avou Djezus-Cri.
Dins les fimes sor lu, i n' aparexhe nén coirzenoxh, mins djusse come ene vwès difoûtrinne.
Dins les pays do Coûtchant, on s' a sovint fotou do persounaedje di Mawoumet. Metans dins l' pîce di teyåte da Voltaire "Mahomet". Loukîz eto les sinses do mot "mawoumet" come kimon no e walon.
Mins, dispu les anêyes 1990, ci cdujhance la est foirt riskeuse. On-z a veyou les rujhes ki Selman Rushdie ava avou si live "Les versets do Diåle". E 2005, gn ourit l' afwaire des caricateures daenwesses di Mawoumet. Pu, e 2015, li macsådaedje å Tchårlî-samwinne, la k' tote l' ekipe d' ene gazete po-s'-fote fourit touwêye cåze k' il avént eplaidî et replaidî ces caricateures la.
