Ortografeye do walon

Cisse pådje ci n' est co k' on djermon, dj' ô bén k' el pådje est djusse sibåtcheye, eyet co trop tene ; et s' divreut ele ecråxhî ene miete. Si vos avoz des cnoxhances so ç' sudjet ci, vos nos ploz aidî, clitchîz sol loyén « candjî l' pådje » po radjouter des informåcions.

L' ortografeye do walon, c' est tot les sistinmes d' ortografeye ki sont ou k' ont stou siervous po scrire li lingaedje walon.

Sôres

Davance

Divant Feller, djans dvant l' 20inme sieke, gn aveut tot plin des ortografeyes. Ele sont pår lomêyes : ortografeyes di dvant Feller. Nole d' inte di yeusses aveut stî erconoxhowe tot-z estant oficire.

Asteure

Les ortografeyes eyet les sistinmes ortografikes dizo n' sont nén erconoxhous oficirmint. Mins nerén, ci n' est nén po ça ki mwints oteurs pinsnut k' el sistinme Feller est l' « seule ortografeye ».^[1]

E walon, gn a come di djusse deus grandès sôres d' ortografeyes. Li sistinme Feller, l' pus vî des deus, ki rwaite purade l' escrijhaedje avou les diyalekes eyet les patwès. Èn ovraedje scrît pa cist ome ci a rexhou e 1901.^[2] Totfeye, gn a yeu sacwantès sayes di fé ene ortografeye comene avou pluzieurs diyalekes. C' est çk' on lome des rfondants. Metans : èn ovraedje so les måtches di l' Eter-Sambe-et-Mouze, vudî e 2022.^[3] Asteme k' on rfondant, ci n' est nén l' minme sacwè k' el rifondou.

Li rfondou, pus spepieuzmint lomé « rfondou wårdiveus », ki rwaite puvite les betchfessîs scrijhas. Houte di çoula, il egzisse co des ptitès ortografeyes, el pus sovint seulmint uzêyes pås askepieus.

Po comincî, gn a li rfondou avancivös (rifondou avanciveus), metou so pî pa Djôr Staelens a l' atake del dijhnêye 2020. Ci sistinme ortografike ci est co ki candje bråmint, mins èn ovraedje aveut rexhou tot djhant foû ses mwaissès rîles.

Al copete do mårtchî, on pout rtrover des sayes di sistinmes ortografikes so les waibes.

Hårdêyes

Divintrinnes

Difoûtrinnes

so Wikisourd: Categoreye:Ouves sorlon l' ortografeye

Referinces eyet sourdants

[1] ttp://www.fondationwallonne.org/Re-Bel_versionF.pdf

[2] ttp://connaitrelawallonie.wallonie.be/fr/histoire/timeline/8-juillet-1901-essai-dorthographe-wallonne-par-jules-feller-0

[3] ttps://www.telesambre.be/un-recueil-d-ecrits-wallons-sur-les-marches-de-l-entre-sambre-et-meuse

[1]

[2]

[3]