Aller au contenu

Paskeye del bataye di Donmårtén

Èn årtike di Wikipedia.
Kimince del paskeye (ortografeye Bailleux et Dejardin, 1844)

Li Paskeye del bataye di Donmårtén (e 1844, ortografeye li bataïe dè Dommartin), c' est ene paskeye do 18inme sieke, ki djåze d' ene batreye del guere des Awans et des Warous e 14inme sieke.

Elle a stî notêye a pårti des sovnances d' ene viye djin dins les ûtante ans, et rprinjhe da François Bailleux et Joseph Dejardin come l° 30 dins leu "Choix de chansons et poésies wallonnes (pays de Liège)".

Li tecse est rindjî å l° 369 dins l' Invintåre Piron des pus vîs tecses e walon.

Tecse del paskêye

[candjî | candjî l’ côde wiki]

(rimetowe e rfondou walon) <poem> O vinoz cial, vinoz schoûter Cisse rude bataye ki s’ a passé Adlé les Rodjes Måyes, a Frenoe Inte Warouzîs et-z Awantès.

Po vs dire å djusse ou çki c' esteut, Dj' el pou, ca c' esteut so m' håtoe. C' est so Nayô, å tchamp al croes.

Fåt esse bén loigne, fåt ndè convni, Cwand e s’ plaece, on s’ divreut dvierti D’ s’ aler moudri n’ onk l’ ôte po ene feme Ki vs a motoit metou des coines.

Mins vo m’ la sôrti di m’ sudjet, Å risse di m’ fé côper l’ xhuflet Do vî baron Mitchî d’ Bierzet.

L' djoû Sint-Bietmé traze cint vint-cénk Djhan d' Wareme ki fourit wiyinme Mins cavayî a tote provnance Roed sol djeret, sins atimprance, Lamkiné d' fier come on tonea, S' firit acdure Dåve li morea.

Hinricoû et Bert di Trougnêye El shuvît a ene coûte hapêye. Tot d' on plin côp, vla k' acorît Les fis do sére d' Eure-li-Romin, Les Surlet d' Lidje, Andrî d' Mélin, Les Wonk, les Proute et les Depré, Fontinne, Fô, Wihogne et Fåstré, Messére di Wé, W'yåme di Rûsson, Tchåvåd d' Vivgni, Bert di Clairmont, Li måhutin Anoul di Djhé, Boûtår si fré, Wåtî d' Borset, Clairmont et l' vî Wåkir d' Awan, Deus vîs aveûles tot halcotant.

Dj’ endè direu bén disk’ a dmwin Gn aveut pus ki d’ påtes di waessin Sins conter l’ tropea d’ crenkinîs K’ estént po sotni l’ cavayî

Les Warouzîs s’ avént rindjî Après awè bråmint poujhî. A leu tiesse, on veyeut Hermåle Adon vnént les séres di Moumåle, Warfuzêye, Djåspård Vinåmont Les Tchantmiele, et Djulénmont Linåd Desserve, Tchabot, Damré, Wårou, Cwereur et les Depré Et disk’ å måhaitî Servå K’ esteut vnou po ctchessî ses mås.

Å moumint k’ on s’ va flabôder, Si rpaxhe di sonk et s’ axhorer, Djuråd d’ Sougné, Gofin d’ Fetene Acorît do costé d’ Fontinne, Dbrizlés d’ brôlîs, et tot rozlants, Dlé nos cavayîs rglatixhants, Breyant “Rawårdez, vos n’ firoz rén ! Li prince Marcå vos acondjeure D’ eraler come tos bons crustins Dvins vos tchesteas et vos coulêyes.”

Djan d’ Wareme, sins pus les loukî, Si rtourna, tot hossant les spales, Et s’ dåre divins les Wårouzîs Cwerant patocosté Hermåle. Ses ouys blawtént come l’ aloumire. Ses côps petént come li tonire. I l’ aporçût, et vore sor lu. Hermåle, do côp, si recrestêye. Mins si tchvå, ki n’ è poleut pus, Tome moirt å mitan del trûlêye. Li pôve Hermåle, tot crevinté, Si rsaetche, a mwetêye sipaté. Arnol di Djhé, di s’ cråwe di fier, El ribouxhe djus, et l’ towe roed moirt. Tchantmiele a håsse del rivindjî. Afonce dissu, et sins lugnî, D’ on côp, l’ adierceye et l’ sitåre, Adlé s’ canaye di fré Boutård.

On s’ siplinca tote li djournêye. Et ç’ fourit aprume al vesprêye Ki les séres di Veye et d’ Berlô Endè ralît pal voye di Fô.

Vos dire tot kî ki trepassa Sereut trop long. On ls etera. Cénk djoûs d’ après del Sint-Bietmé. Djhans por zels ene påter ey ene åvé.