Prononçaedje neute (rifondou walon)
Li prononçaedje neute do rfondou walon ou prononçaedje zero-cnoxheu ou prononçaedje eterpayis, c' est ene manire di lére on tecse sicrît e rfondou walon, ki n' soeye nén aloyî a on metou accint do lingaedje.
C' est on pô come li prononçaedje estandård des lingaedjes pår ehåyîs dispu bele ådje.
Istwere
[candjî | candjî l’ côde wiki]Il a stî dmandé pa l' eplaideu Yoran Delacour po mete on prononçaedje e l' Alfabet fonetike eternåcionå dirî tchaeke intrêye walone do motî d' potche walon-francès et francès-walon.
Li tchuze a stî forbatowe inte les rfondeus k' ovrént sol Wiccionaire, di ces trevéns la (2008). Elle a stî rashîte (rashiowe) definitivmint pa Jean Cayron po-z esse eplaideye li Motî Yoran Embanner.
Adonpwis, il a stî metou so totes les novelès intrêyes do Wiccionaire walon.
Uzaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]Il a stî tuzé po des aprindisses, ki n' kinoxhnut gote li walon, et ki n' si sintèt nén raloyîs a on metou cåzaedje coinrece. S' i vôrént aprinde li walon pal voye do rfondou, ci sereut li manire k' on lzî atåvelreut po on prumî.
I sieve eto a dner ene notåcion e l' Alfabet fonetike eternåcionå po les motîs sicrît e rfondou walon. Metans, li Motî Yoran Embanner oudonbén li Wiccionaire walon.
On cmince a s' endè siervi po les rcwerances sol ricnoxhance di vwès pal voye del sûtisté éndjolike.
Soûmint
[candjî | candjî l’ côde wiki]Prononçaedje zero-cnoxheu des betchfessîs scrijhas
[candjî | candjî l’ côde wiki]
Kéke eredjistrumint di mots dits avou l' prononçaedje zero-cnoxheu
[candjî | candjî l’ côde wiki] |
|
|
|
- betchfessî xh al fén d' on mot
|
|
- betchfessî oy al fén d' on mot
Prononçaedje d' on tecse etir tot sayant d' shuve li prononçaedje zero-cnoxheu
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li prononçaedje zero-cnoxheu ni s' va apliker a des tecses k' avou des efants k' ont stî scolés e rfondou walon. Mins les prumîs sfwaits cas, al fén des anêyes 2010, vont co prononcî sacwants mots come i ls ont apicî di leu mwaisses u leu aprindeu foû scole.
Sacwants ratournaedjes e walon del fåve do vî vî tins «Li bijhe et l' solea» sont foirt près do prononçaedje neute (Loukîz cial)
Li roman filozofike da Antoenne di Sint-Spuri, «Li Ptit Prince», ratourné e walon pa Lorint Hendschel a stî eredjistré tot shuvant, foirt sipepieuzmint, li prononçaedje neute.
Rimetaedje å sistinme Feller
[candjî | candjî l’ côde wiki]Dins l' sistinme Feller, li prononçaedje zero-cnoxheu est å pus sovint contnou dins li scrijha.
Gn a tolminme sacwants rujhes avou les radaptaedjes coinreces do sistinme Feller (end a yeu des pekêyes et des rapekêyes tot al dilongue do 20inme sieke).
Metans, li scrijha ô a stî eployî pa des oteurs k' i gn a po on son foirt naziålijhî, sicrît «ôⁿ» ou minme «on»/«om» pa des ôtes sicoles di scrijheus. Metans «côp», «côⁿp» et «comp» (Årdene nonnrece, Coûtchant walon), c' est troes scrijhas Feller ki rprezintèt l' minme son. Li prumî a deus prononçaedjes zero-cnoxheu.
Li scrijha å do motî d' Vervî ni rprezinte nén li prononçaedje lidjwès do Motî Haust (/ɔː/), mins on long O classike (/oː/) k' esteut scrît «au» dins les vîs tecses d' après Vervî.
Des ôtes feyes, li prononçaedje zero-cnoxheu est cåzu impossibe a saveur, ca l' notåcion Feller (ricandjî) n' est nén rmetåve e l' AFE. Par egzimpe, li scrijha îⁿ d' après Nivele et L' Lovire.
Prononçaedje zero-cnoxheu di ds ôtès langues
[candjî | candjî l’ côde wiki]E l' inglès, ça s' lome "received pronunciation".
Loukîz a :- (en) Prononçaedje zero-coxheu d' l' inglès
- (fr) Prononçaedje zero-coxheu d' l' inglès (racourti e francès)
