Stoum, peket et des rawetes (emission)
Stoemp, pèkèt… et des rawettes !
Stoum, peket et des rawetes, oficirmint Stoemp, pèkèt... et des rawettes !, c' est ene emission d' tévé sol walon, askepieye e 2019.
Ele deure 20 minutes ey esse veyåve li dimegne après l' djournå del nute, et divant l' fime.[1]
Esplikêyes do tite[candjî | candjî l’ côde wiki]
Li stoum[2], ki vént do marolyin stoemp (sicrijhaedje come ci sereut e neyerlandès), c' est des canadas spotchîs avou totes sôres di verdeures.
Li peket, c' est del blanke gote (teyoricmint, avou des poes d' pectî vraiy). Li mot est cnoxhou totavå l' Walonreye. Li scrijhaedje pèkèt, c' est l' ortorafeye e sistinme Feller.
Li mot rawete est eto cnoxhou totavå, volant dire ene sacwè k' on a ådzeu do conte (cwand on atchtêye åk).
Djudjmints[candjî | candjî l’ côde wiki]
Criticaedjes[candjî | candjî l’ côde wiki]
Les waloneus ont sovint critiké l' emission, come estant moennêye pa des djins ki n' mwaistrixhént nén l' walon assez : metans, Jean-Luc Fauconnier.[3] Minme son d' clotche do costé des scrijheus d' Èl Mouchon d' aunia, ki rwaitnut l' emission ene sacwè po balter les lingaedjes coinreces del Waloneye.[4]
Préjhaedje[candjî | candjî l’ côde wiki]
Gn a yeu ossu des louwandjes so sacwants rpoirtaedjes, come onk avou èn acleveu di tchvås, ey onk al catedråle di Nivele.
Les kesses so des mots a des efants permetnut di mostrer k' i gn a co ene pitite kinoxhance do motlî walon emey les pus djonnes. Come ça passe a ene eure ou çki toplin des djins waitnut l' tévé, ça permete di fé sawè ki l' walon egzistêye.[5] Et gn a des efants ki loukèt l' emission.[6]
Sourdants[candjî | candjî l’ côde wiki]
- ↑ Les emissions e walon di dvant vinént tins del samwinne, et a des eures ki nolu — foû des waloneus — n' elzès loukéve (metans: 11 eures al nute).
- ↑ Li mot est dné come walon aene resconte da Lucyin Mahin, dins èn ospice a Waterlô, avou des Walons, adjinçné pa Olivier Esnault diviè 2005.
- ↑ Jean-Luc Fauconnier, «Ci n' est vraiymint pus k' ene rawete !», El Bourdon l° 746, moes d' may 2022, p. 30-31.
- ↑ https://www.dhnet.be/regions/centre/2022/09/15/les-scriveus-du-centre-lemission-stoemp-peket-et-des-rawettes-est-nuisible-a-la-pratique-du-wallon-V4YE2HAKAVHQJOET4VUZY7JZJE/
- ↑ Idêye di puzieurès djins (nén des waloneus) rascodowes pa Uzeu:Lucyin ezès moes d' avri et may 2023.
- ↑ So 229 responses a ene inkete di sociolinwince dilé des scolîs di 12-14 ans, 25 (10,5 åcint) deynut k' il ont oyou djåzer do walon pal tévé (et c' est dandjreus pa ciste emission la). (Lucien Mahin, avri 2023, rizultats nén eplaidîs.)