Stronnant rôguia
Li stronnant rôgua u croupe ås veas[1], pus courtinnmint li rôguia, c' est ene maladeye des veas ki les fwait rôgyî, disca les stofer.
Cåze[candjî | candjî l’ côde wiki]
Gn a deus cåzes, ki dvèt ariver eshonne. Li prumire, c' est des ptitès schaveures del goidje des veas ki cmincèt a magnî des deurs amagnîs, come do four u des torteas. Ladsu, i s' mete ene bactereye, Fusobacterium necrophorum (davance: Sphaerophorus necrophorus), k' efowe li larink. Li coir si disfind tot fjhant des sôres di peas, ki rastroetixhèt l' trô ås påters (cåzu l' ristoper) et linsi, erôgyî l' biesse.
Minêyolodjeye[candjî | candjî l’ côde wiki]
C' est sovint les veas, di 2 moes a 12 moes ki sont rascråwés do må.
Li maladeye est bråmint pus corante dins l' raece Blanc Bleu Walone.
On voet padecô des cas, ås vatches, mins bråmint pus rålmint.
Senes del maladeye[candjî | candjî l’ côde wiki]
Li vea kimince a rôgyî, et todi pus foirt a fwait k' les djoûs passèt (coirnaedje larindjrece). On l' etind dijh metes lon.
A l' aschoûtrece metowe sol dizo del goidje, on ôt èn abominåbe brut d' råvlaedje, co pus foirt å rshoflaedje (espiråcion).
Li tanfla espaitche li vea d' co magnî.
Diyagnostik diferinnrece[candjî | candjî l’ côde wiki]
Gn a des ôtes maladeyes ki dnèt do rôguea, aprume li houzaedje des glandes al linfe goidjreces. Cesses-ciale gonfelnut pacô dins l' pitizeye u l' five ås crexhioûles. Dins ç' cas la, li rôguiaedje est sovint pus foirt å houmaedje (inspiråcion), mins ci n' est nén insi a tot côps bons.
Médiaedje[candjî | candjî l’ côde wiki]
I fåt médyî ås antibiyotikes ene grosse samwinne å long, avou on foirt disfouwant a dner sol minme termene.
Avou ça ki l' maladeye pout rprinde après on certin tins (sacwants samwinnes).
Hårdêye difoûtrinne[candjî | candjî l’ côde wiki]
(en) Sinteze sol maladeye