Tchitchoûle
Les tchitchoûles (prononcî eto tchètou, tchitoûle, tchitoule), c' est des sôres di ridjetantès plantes ki vnèt dins les fagnes, aprume la k' gn a des troufires.
Ele ridjetèt tos ls ans, et les tinrès djetes si lomnut des nålîs. Ele "tchitchèt" foû do wazon des troufires, come des aspedjes.[1]
No e sincieus latén : Eriophorum spp
Famile : ciperacêyes
Biyonaxhes
[candjî | candjî l’ côde wiki]_COA.svg)
Dins les frexhès plaeces ezès montinnes (come les fagnes), ezès seurès teres, dins les troufires.
On lzès trouve di l' Artike a l' Urope coûtchantrece.
C' est l' plante ki sieve d' essegne ås Fagnårds walons. Mins eto dins des ôtès coines come e l' Almagne.
Eployaedje
[candjî | candjî l’ côde wiki]C' est ene boune waide po les ciers et les tchivroûs.
On l' pout wårder souwêye tote l' anêye et fé des dokets po gårni les måjhones.
Tchitchoûles del Walonreye
[candjî | candjî l’ côde wiki]
Li simpe tchitchoûle (Eriophorum vaginatum), ki n' a k' on plouma so tchaeke montant, et k' est bråmint codowe å moes d' may po fé des setch dokets.
Les dobès tchitchoûles, k’ ont deus troes u cwate ploumas sol dibout di tchaeke bodje. Ele sont pus tårdowes ki l’ simpe tchitchoûle, et flori disk’ å moes d’ djun.
Di cesse-lales, n a, el Walonreye :
- li tchitchoûle ås stroetès foyes (Eriophorum angustifolium)
- li tchitchoûle ås lådjès foyes (Eriophorum latifolium)
- li greye tchitchoûle (Eriophorum gracile)
