Amezmiz
Amezmiz (e cmon amazir marokin, ⴰⵎⵥⵎⵉⵥ, amᵊẓmiẓ aschoûtez lu)[1][2][3], c' est ene pitite veye do Marok, metowe sol pîmont do Grand Atlasse.
Djeyografeye
[candjî | candjî l’ côde wiki]Come les sfwaitès veyes des pîmonts bijhreces do Grand Atlasse (come Demnate), elle est pårteye e diferins coulots, avou inte di zels, des parfondès vås. Mins lanawaire, minme dins ces-ci, on-z a cmincî a basti, tantea ki les coulots n' sont pus si schåyîs k' divinltins.
Istwere
[candjî | candjî l’ côde wiki]Do tins del mambornance francesse, li payis esteut moenné på cayid des Guendafa, k' aveut s' måjhone dins onk des coulots do viyaedje. Si otorité aléve lon et lådje, des cresses do Grand Atlasse disca l' plinne di l' Ouwed Enfis, djondant l' payis d' Taroudinne. Di l' ôte des costés, i rescontréve les teres dizo moennance do Glawi d' Marakech.
Les Francès vont wårder ci stindêye la avou les minmès limotches, et ndè fé on «ceke di controle civil». Il î contént les dmorants pa tribu: 10.000 Goundafas (e tachelheyt ⴰⴳⵓⵏⴷⴰⴼ, agondaf), 30.000 Guedmiwas (ⴳⴷⵎⵉⵡⴰ, gedmiwa) et 6000 Ouzguitas (ⵓⵣⴳⵉⵜⴰ, ozgita).[4]
L' an 2023, Amezmiz fourit l' miermitan d' on hosmint d' tere ki fjha dipus d' 600 moirts.
Peuplåcion
[candjî | candjî l’ côde wiki]Diviè 1950, gn aveut 2600 djins, inte di zels 40 Uropeyins et 675 djwifs, ki dmorént dins leu mella.[5]
Ces-ci ont cwité tertos eshonne, dins des otocårs po ndaler e-n Israyel al fén des anêyes 1950.[6]
Ci côp la, e rcinsmint d' 2014, gn aveut 21 445 dimorants.
Lingaedje do payis
[candjî | candjî l’ côde wiki]C' est l' tachelheyt, k' î est todi bén vicant.
Ratournaedje d' ene fåve do vî vî tins (Li bijhe et l' solea) avou l' accint di s' payis la (sol Djåzant atlasse)
Sourdants et pî-notes
[candjî | candjî l’ côde wiki]- ↑ Les deus Z sont des rinflés Z (ⵥ, ralfabetijhî ẓ)
- ↑ Dins li scrijhaedje oficir e letes latenes, Amizmiz, li prumî «i» a stî metou do tins del mambornance francesse, pa assaetchance do deujhinme, mins n' respond a nole lete di l' amazir.
- ↑ Les scrijhas avou des loyeures AMZ-meez, Amz-miz ni respondèt a nou pårtixhaedje do mot amazir.
- ↑ Guide bleu Hachette du Maroc, 7inme ed., 1950, p. 143.
- ↑ Guide bleu, come ådzeu.
- ↑ temognaedje d' ene djin did la a Uzeu:Lucyin li 10 d' octôbe 2020.