Aller au contenu

Djiniesse ås spenes

Èn årtike di Wikipedia.
(Redjiblé di Djniesse ås spenes)
Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « djiniesse », loukîz cial.
Djiniesse ås spenes
Djiniesse ås spenes el Fåmene
Djiniesse ås spenes el Fåmene (portrait saetchî pa Marie-Thérèse Romain)
Rindjmint sincieus
Ringne: Plantae
Ecoxhmint: Magnoliophyta
Classe: Magnoliopsida
Ôre: Fabales
Famile: Fabaceae
Dizo-famile: Faboideae
Djinre: Ulex
No e sincieus latén
Ulex europaeus
L.

Li djniesse ås spenes (on dit eto: brûke u vignea), c' est on bouxhon del sôre Ulex, rishonnant a des djniesses avou des picas, foirt råle el Walonreye, mins corante so les payis ki rwaitnut l' Oceyan Atlantike (Burtaegne, Akitinne e l' France).

dessinaedje d' on live di botanike do 19inme sieke

Sincieus no d' l' indje : Ulex europaeus

Famile : Legumineuses

Li djniesse ås spenes ni doet nén esse kimaxheye avou l' pondante djiniesse, u vegnon (Genista anglica).

Elle poite des djaenès fleurs, ki florixhnut do moes d' fevrî å moes d' may el Walonreye.

Ele pout esse riplantêye dins les cortis, et so les mitans d' otovoye, sol les hourêyes des tchmins d' fier.

Les grinnes sont do pwezon.

Plaeces k' ele crexhe dins l' nateure, el Walonreye

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Li djniesse ås spenes, est çki c' est ene sôre apoirtêye, u k' a todi crexhou el Walonreye ?

[candjî | candjî l’ côde wiki]

On-z a vlou kel djiniesse ås spenes åye sitî apoirtêye lanawaire el Walonreye, po gårni les hourêyes do tchmin d' fier. On dit co k' ele s' åreut rismincî a pårti di l' amagnî des biesses.

On-z a minme shoflé ki ci sereut les sôdårds burtons k' end årént semé håre et hote, cwand i vnént viziter les cimintires burtons d' Maissin.

Les vîs nos walons "brûke" et "vegnea", ramexhnés e payis d' Hu pa Robert Boxus mostrèt kel plante egzistéve bén el Walonreye, dispu kel walon egzistêye (1000 ans).

Ça s' pout bén kel brûke soeye ene plante di rmanance d' on tins k' i fjheut meyeu k' ouy so les cresteas d' Mouze ey el Fåmene. Di ç' tins la, on-z î ahivéve del vegne (disk' al fén del Moyinådje).

Commons
Commons
I gn a so les cmons Wikipedia des imådjes ou fitchîs son a vey avou li djniesse ås spenes .