Fråzlete vo l' la
Li fråzlete «vo l' la», c' est ene fråzlete di mostraedje d' ene sacwè ou d' ene sakî, metou tot près u å lon.
Sintake
[candjî | candjî l’ côde wiki]E rfondou walon, on-z a ptchî di mete li mot nén candjåve vo al tiesse del fråzlete. I rprezinte ene viye cogne do cmandeu do viebe vey[1]
Il est shuvou d' on prono d' djin coplemint, ou pår d' on prono pårtixhrê. Ci prono la si spotche å pus sovint, s' il a ene sipotchåve voyale.
Adonpwis, n a l' adviebe di mostraedje: la (si c' est co assez lon, ou si c' est aprepiant); ci[2], cial[3], po ene sacwè u ene sakî k' est tot près. Mins, come on l' mostere, ça n' est djamåy bén lon, et les cwate adviebes polèt esse metous come piron-pareys.
L' adviebe pout s' abetchter d' ene betchete ri-.
Les troes mots sont scrîts sins loyeure.
Egzimpes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Sinse prumî
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Waitîz nosse coreu walon! Vo l' la ki passe al tiesse di l' eschapêye!
- Vo-z è rla co, des standes avou des lives e walon!
- Vo lzès la pierdous, wai, asteure! et k' on lzî a hapé leus axhlåves k' estént dins les roucsaks.
- Vo t' cial avou t' kipak! Et ti croes k' dji ti rprindrè!
- Vo nos ci arivés divant l' pus bea monumint del veye!
Dins des ratourneures
[candjî | candjî l’ côde wiki]Dins les accints do walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]Dins les accints do walon, e 20inme sieke, ciste emantchåjhe la esteut co corante dins l' walon do Mitan et do Coûtchant, foiravant po les pronos simpes.
Mins dins tos les accints, li sintake a môde francesse (prono + v(o) + adviebe raloyî a «vo».
Hårdêyes difoûtrinnes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Pî-notes
[candjî | candjî l’ côde wiki]- ↑ asteure, ci sereut "voe", mins come "vey" est on viebe mostrant ene accion passive, on nel sieve waire (on eploye puvite "waite", "wai" u "louke").
- ↑ e 20inme sieke, sol walon do Mitan, do Coûtchant eyet l' Basse Årdene
- ↑ e 20inme sieke, e Payis d' Lidje