Joseph Calozet
| Skepiaedje | 19 di decimbe 1883, Nåwinne |
|---|---|
| Moirt | 3 di may 1968, Nameur |
| Nåcionålité | Bedje |
| Activités | scrijheu |
| Ôtes nos | Nôwinne |
Joseph Calozet a skepyî li 20 di decimbe 1883 a Nåwinne, ey a morou li 3 d' may 1968. C' esteut on sicrijheu e walon.
Djôzef Calozet esteut eto on fel bouteu pol walon, et foirt lontins prezidint des Relîs Namurwès. Il î assaetcha ene driglêye di djonnes sicrijheus.
Joseph Calozet est rprins dins l' antolodjeye des powetes walons namurwès (1930), l' antolodjeye Fleurs diyalectåles (1975) et dins l' grosse antolodjeye da Piron (1978).
Di s' mestî, il esteut prof di latén-grek, pu prefet d' atenêye a Nameur.
Gn a ene voye a Nåwinne ki poite si no (davance, c' esteut l' pazea do Hierdå). End a ene ôte a Sint-Serwai.
Ouve e walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]
Il a cmincî avou des arimés "So l' orire di l' Årdene" eyet "Les pôvès djins" (1912).
Mins Djôzef Calozet est purade conoxhou po ses romans: "Li bracnî" (1924), "Pitit d' mon les matantes" (1929), "E payis des shabotîs" (1933) et "Li crawieuse agaesse" (1939). Ça fwait k' il a insi divnou li prumî grand romantî e walon. Les cwate lives ont stî replaidîs pa Jean Haust, avou ratournaedje e francès et esplikêyes so les målåjhminces e 1944, 1945 & 1946.
E 2000, Châle Massaux a replaidî sacwants bokets di tos ses scrijhaedjes en on live Florilège des poèmes, nouvelles et romans, hommages à Joseph Calozet, ås edicions do Chwès. Gn a eto la dvins des arimés e francès ki Calozet scrijheut cobén.
Vicåreye
[candjî | candjî l’ côde wiki]Tins del guere 1940-1945, il aidive l' Årmêye blanke. I s' siervént kécfeye do walon po fé passer des racsegnes inte tropes di rezistants.
Calozet esteut i on romantî ?
[candjî | candjî l’ côde wiki]
I dit lu-minme ki non. Çou k' il aveut les pinses di fé, c' esteut di s' siervi do walon d' Nåwinne dins des racontaedjes po mostrer:
- li motî, et l' accint d' avårla, po dner on côp di spale azès bouteus d' l' A.L.W..
- les emantchaedjes di fråzes, et l' adire k' i gn a avou l' croejhete do francès.
- li vicaedje dins les ptits viyaedjes d' Årdene.
- des tecnikes k' on n' conoxhe waire: fijhaedje po poeré (sirôpe), metaedje d' ene bricole po les bixhes, shabotreye, baracaedje des bokions dins les bwès.
Po ça - c' est lu kel dit lu-minme -, i n' a fwait ki di rprinde des bokets d' vicåreyes di des djins k' ont viké podbon a Nåwinne. C' est po ça k' i s' a djoké après “Li Crawieuse agaesse”: gn aveut pupont d' djins a croxhî dins les cis k' il aveut cnoxhou e viyaedje di si efance.
Mins on pout dire ki c' est del modesteye. Calozet a scrît del prôze et del powezeye, et i vout kel prôze, c' est li pus fel des scrijhaedjes, la k' on n' pout nén frawtiner.
Hårdêye difoûtrinne
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Li pådje Djôzef Calozet (so l' Aberteke)
Li Wiccionaire si rsieve di sacwantès fråzes da Joseph Calozet po-z enimådjî des mots k' i gn a.
Vos trouvroz des racsegnes so les ouves da Joseph Calozet, u les ouves zeles-minmes, so Wikisourd e walon.
