Li tchant di m' tere (epopêye)

Li tchant di m' tere (Li Tchant di m'tére), c' est ene epopêye sicrîte pa Djôzef Mignolet.

Ele conte l' istwere di Lidje inte li moirt de Flipe III d' Bourgogne (15 di djun 1467) disk' å branscataedje del veye pa s' fi Tchåle di Bourgogne e 1468 (après l' atake des shî cints Frantchimontwès).

Li mwaisse persounaedje, c' est Tchantchès, ki rprezinte on Lidjwès do peupe, on cou-d'-rivaedje (les cis ki viként sol boird do mouze).

Les arimés sont sovint des zandrins, mins avou pacô, ine di zels, des volêyes di pus courts vers.

Li live a moussî foû e 1935, saetchî a 302 egzimplaires.

Cotoûs istorikes

Divant les paskeyes

• 1461 : A foice di calmoussaedjes, Flipe di Bourgogne fwait cwiter l' prince-eveke Djihan d' Hinsbiè, et mete e s' plaece Louwis d' Bourbon. Ci-ci n' est nén accepté des Lidjwès et s' doet radmint steper evoye so Hu. Did la, i tape l' interdit so Lidje (19 d' octôbe). Dj' ô bén : serer les ouxhs des eglijhes et espaitchî les priyesses di dner les sacramints.
• 1465 : Les Lidjwès (sins cavalreye) sont plouzés pås Bourguignons al batreye di Montnåk (19 d' octôbe), et 4000 milicyins î leyèt les hozetes. Lidje doet siner li Påye di Sint-Trond ou Peneuse Påye (22 d' decimbe), ki lyi rsaetche totes les libertés k' il aveut seu mintnou dispu l' Påye di Fexhe.
• 1466 : li 16 d' awousse, Tchåle di Bourgogne si vént bouter dvant les meurs di Dinant. Li veye des Coperes va esse branscatêye troes djoûs å long.

Prumî boket

Lomé "Côps d' vint", i cmince al moirt di Flipe di Borgogne a Brudje. Li pårti do borguimwaisse Håze di Her va bouter l' feu ås ritchès dmorances des sotnant do prince-eveke. Ci pårti la fijheut l' djeu da Louwis XI, e margaye avou s' cuzén borguignon.

Deujhinme boket

Côp d' tonire I. Coronmint di Tchåle di Borgogne a Brudje. C' est ç' djoû la k' il aprind ki les Lidjwès, stombyîs pa Louwis XI di France, avént stî branscater Hu, po swè-dijhant ramoenner li Prince eveke Louwis d' Bourbon a Lidje.

II. Tchantchès fwait d' l' espion a Lovén, ey aprinde le plans do Franc Tigneu d' on crinkinî d' Nameur (adon, k' esteut d' l' årmêye di Borgogne, mins ki cåzéve walon come lu.

III. Atot rvnant a Lidje pa Sint-Trond, i rescontere Tchantchesse d' astcheance

IV. Deujhinme vizite a Mardjôzefe; voyaedje dins l' avni e-n ipnôze.