Motî Léonard
Lexique namurois; dictionnaire idéologique, d'après le dialecte d'Annevoie (D3), Bioul (D2) et Warnant (D19)
Li motî Léonard (on dit eto : motî Linåd), c' est on motî fwait idêye pa idêye pa Lucien Léonard et eplaidî pal SLLW e 1969.
Si vraiy tite, e francès, c' est «Lexique namurois; dictionnaire idéologique, d'après le dialecte d'Annevoie (D3), Bioul (D2) et Warnant (D19)»”.
Il a rexhou e 1969.
Il est rprins sol limero [C1] dins l' Djivêye des motîs do walon.
Mwaissès dnêyes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li motî Linåd, c' est onk des gros motîs do walon. Il est scrît e sicrijha Feller, tot cnoxhant l' Motî da Haust. L' ortografeye a stî raspepieye pa Jean Guillaume. Les decidaedjes ortografikes des deus djins vont esse lomés Sistinme Feller-Léonard. C' est lu ki va-z esse apliké dispu don pa les Relîs namurwès".
Li motî est enimådjî avou des viyès fotos.
Li motî Léonard fourit l' mwaisse soûmint do motî da Somme et do walfran da Chantal Denis, la k' les dnêyes sont rarindjeyes par ôre alfabetike.
Les sacwants costés do Motî Linåd
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li motî Léonard abate sacwants djaeyes d' on côp d' warokea.
Come li tite el dit bén, les accints notés, c' est les cis d' Annvoye, Biou et Warnin. Dabôr, c' est on walfran di ces accints la, pal voye des tåves alfabetikes avou les cmons nos walons.
Avou ça ki : li Motî Linåd riprind eto, e les marcant, les mots do Motî da Pirsoul k' i n' a nén rtrové låvå. C' est ddja on motî d' motîs.
Dins les tåves alfabetikes al fén, gn a-st avou des nos d' djins et sacwants nos d' plaeces.
Gn a eto ene djivêye di sacwants mots francès k' i gn a l' ratournaedje divins. Eto, li "Motî Linåd" pout esse riwaitî come on ptit franwal, onk des sourdants do Franwal di Nameur.
Motî Linåd et rfondaedje do walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]Pol rifondaedje do walon, li motî Linåd est curieus a loukî po deus ponts.
betchfessîs å et ô
[candjî | candjî l’ côde wiki]C' est l' prumî gros motî do Namurwès la k' on-z a bén mostré l' diferince inte les mots ki si scrijhèt avou l' betchfessî å (rinåd, må) des cis ki si scrijhèt avou l' betchfessî ô (trô, èn ôte côp). Les deus sons si prononçnut parey dins l' Namurwès, et davance, on lzès scrijheut avou au : rinaud, mau, trau, on aute caup.
C' est dandjreus l' Jean Guillaume, ki cnoxheut bén l' adire inte les deus oyons, la k' i s' prononçnut diferinmint dins l' Eter-Sambe-et-Mouze (ô si prononce oû : on troû, èn oûte coûp), k' a stî les cåzes di ce scrijhaedje la, foirt ahessant po scrire li rfondou.
betchfessî ai
[candjî | candjî l’ côde wiki]Disconte des mwaissès rîles do sistinme Feller, li motî Linås mintént li dujhance namurwesse do scrijha aî po noter li long E å lådje (/ɛː/) ki Feller dimandéve di scrire ê.