Nafraiteure
Nafraiteure (la-minme : Nafrêtère aschoûtez lu, F. Nafraiture), c' est èn ancyin ptit ban del Walonreye, rebané avou Vresse, el province di Nameur.
Mwaissès dnêyes
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Limeros del posse :
- asteure : 5550
- davance : 6881
- Limero diyalectolodjike :
- Arondixhmint : Dinant
- Eplaecmint sol daegn : 49°55'00 N - 4°54'56 E.
- Sipotaedje des djins :
- les Magadês (ma gade, hê; loukîz pus bas)
- les Bordjoes (la-minme: bourjwas)
- Dimanants : 358, (1910); 303 (1930)
No di des plaeces di Nafraiteure
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Loukîz so ene pådje tote seule
Rilidjon
[candjî | candjî l’ côde wiki]Eglijhe du 1868, dicåceye a Sinte Ane. Adon, li dicåce, c' est l' dimegne après l' 9 d' octôbe.
Istwere
[candjî | candjî l’ côde wiki]Sol boirdeure do ban, conte li ban del Pitite Louwete, dilé Sint-Djan, nén lon do Ban Notru-Dame, onz a trové des tomboes belgo-romins ki datrént did divant Dj-C.
Li viyaedje d' asteure pôreut rmonter a 946.
E 1455, li tchapite di Braux (e France) ricnoxhe ås dmanants des veyes et fraiteures del prevôté d' Orcîmont li droet d' aler ås tchamps avou l' sonre dins les bwès d' Lintchamp.
Pol restant d' l' istwere, c' est come Orcîmont.
A vey
[candjî | candjî l’ côde wiki]A l' eglijhe, on clapant triptike do pinte Leyon Frederik (k' a dmoré kékès anêyes a Nafraiteure) et ki rprezinte :
- L' umanité coupåbe.
- Li redampcion
- Li pere eternel k' assaetche totes les åmes
Accint do walon e 20inme sieke
[candjî | candjî l’ côde wiki]Les doûcès consounes å coron ni s' prononcént nén adureyes : ene gade si prononcive èn gad (nén gat, come cåzu totavå l' Walonreye). Did la li no di Magadês (ma gade, hê), prononcî avou d, dabôrd k' ås Boursegnes, metans, on-z aléve prononcî ma gat, ê.
Dins les belès-letes e walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li roman Les Grignous da Gaston Lucy si passe avår la (vos l' ploz lére cial).