Tuzance

Li tuzance (ossu: li culteure), c' est l' manire di tuzer, di cåzer, mins eto di s' kidure po on peupe diné u ene metowe kiminålté.

Li tuzance comprind eto li coujhnåjhe et l' foclore.

Li lingaedje est sovint rwaitî come li mwaisse viene del tuzance.

Contnou

• Årt
  • Pondeure
  • Scultreye
• Danse
• Muzike
• Belès-letes

Sôres di tuzances e l' Beldjike

E l' Beldjike, on pout djåzer di tuzance bedje, po totes les sacwès k' les Bedjes ont-st eshonne: les dicåces, les adjeyants, li magnaedje des fritches, li bevaedje del bire do payis, li fjhaedje di bindes d' imådjes, li dansaedje Béjart, passé catolike.

Pus stroetmint, tchaeke contrêye pout rclamer si prôpe culteure; ça fwait : on pôrè djåzer di

• tuzance brusselwesse: Ommegang, teyåte di Toone, francès brusselwès, Li Grand Djodjo…
• tuzance flaminde: rissovnance del batreye des sporons d' ôr, guere des Gueus / Thijl Uilenspiegel, sicrijheus timprous e flamind (Guido Gezelle), tchanteus e flamind coinrece (Arno).
• tuzance bedje francès-cåzante, ki les Walons et les Brusselwès francès-djåzants ont-st eshonne: sicrijheus bedjes e francès standård (Charles Van Leerberghe…), tchanteus bedjes e francès: Jacques Brel, Axel Red, Stromae, Morane).
• tuzance bedje neyerlandès-cåzante: sicrijheus bedjes e neyerlandès standård.
• tuzance bedje tîxhon-cåzante: cwarmea d' Neyåw, lingaedje ripouwaryin.
• tuzance walone: lingaedje walon Måtches di l' Eter-Sambe-et-Mouze, mascarådes, Walons del Wisconsene, scrijheus e walon, tchanteus e walon, scrijheus e francès d' Walonreye.

Co pus stroetmint, on pout djåzer di tuzance so ene metowe contrêye del Flande.

• lingaedje wess-flamind
• lingaedje limbordjwès
• tuzance des ancyins francès-cåzants di Gant et d' Anverse

Sifwaitmint pol Walonreye:

• lingaedje picård; Walonreye picåde; borén; passé industriyeus do Borinaedje
• lingaedje gåmès, Gåme
• tuzance del viye Principåté d' Lidje (esprit principåtaire); passé industriyeus do payis d' Lidje, walon do Payis d' Lidje
• tuzance del Walonreye måmdiyinne
• mintalité årdinwesse
• tuzance do Payis d' Årlon
• tuzance d' après Nameur: Alfers, Mazwis, schaesseus, rifondant namurwès (walon d' après Nameur et avår la).
• tuzance do Payis d' Tchålerwè; passé industriyeus do payis Noer.

…