Aller au contenu

Walipicård del Bote do Hinnot

Èn årtike di Wikipedia.
Mape Alphonse Maréchal (1926) ki mete ci payis la avou l' walon
mape David Descamps ki rtaeye co sol walon do Coûtchant et leye li Bote å picård

Li walipicård del Bote do Hinnot[1], c' est ene troke di pårlers del Bote do Hinnot, et del contrêye del France djusse astok, målåjheys a rindjî come walon u come picård.

Sacwants scrîts sourdants

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Sacwants piceures

[candjî | candjî l’ côde wiki]
Loukîz a : Coussour: lingaedje do payis
Mape des accints do mot tchapea mostrant li cogne gatebok "tchapiau"

Li cawete -iau picåde, bén ricnoxhåve, li freut mete come picård.

Mins gn a toplin des traits nén picård, come li wårdaedje des S tipicmint walons (strannè), et do son dj.

On mot gatebok tipike: tchapiau (betchete walone et cawete picåde)

Li spotchåve voyale est picåde (é). Ele si rtrouve eto dins toplin des mots respondant al voyale walone “è”

Egzimpes:[2]

  • betchete er-: érloyié (erloyî = èrloyî)
  • cawete -ete: coupétte (copete = copète)
  • dé (di); dés (des = dès); éié (eyet); él (el); qué (ki = fr. que); il é-st-à l’uche (il est a l’ ouxh =il è-st-a...); awé (awè)
  • résponde (responde = rèsponde); péchon (pexhon = pèchon / pèhon); réper (reper = rèper); pérfond (parfond)
  • coron -ès des addjectifs femrins pluriyals metous padvant: dés longués années (des longuès anêyes).

Prezince, come e walon, des viebes del deujhinme sôre: saccadgîe (sacadjî); agritchîe (agritchî) + stîe (stî) Li cawete -î des sustantifs est hanzinante: vo vié papî (vo / vosse vî papî)

Repetaedje d’ on sustantif pa on prono (come e picård) “Tout d’mème ! gn’y a pwins d’ bon sin” ieu dit l’ live ås moulons (mot po mot: lezî dit l’ live ås molons)

Rishonnances avou l’ Coûtchant walon

  • motlî: nindje, todi “dsu” (nén “so”)
  • accint di mots corants: êjilmint (åjheymint)
  • oyon O/OU dizo l’ disfondowe “ou”: moulon (molon)
  • prezintoes d’ apårtinance singulî des cåzants et atôtchîs: no, vo
  • betchfessî én dizo disfondowe “én” is avéint (il avént); béin (bén); néin (nén)

Rishonnances avou l’ walipicård del Lovire:

  • coron des rwaitants do NDIE: i réspondir-té (i respondît); lés nouviaux ramons ramon-té (ramonèt / ramonnut)
  • motlî: l’ainsi (linsi)
  • pronon pårtixhrece “in” (è)

Rishonnances avou l’ gåmès:

  • infinitif del prumire troke: routéy (roter); péléy (peler), tournéy (tourner)

Motlî picård:

  • pwins (pont)

Hårdêye divintrinne

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Aschates walon-picård

  1. atuze askepeye pa Lucyin Mahin e 2017, cwand il a yeu rloukî les motlîs da Michèle Herlin et rivni so les lives da Jean Lagaume; l' atuze aveut ddja stî atåvlêye pa André Gauditiaubois dins les anêyes 1990.
  2. Ortografeye do walipicård da Georges Ducarme.