Abråm

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « Abråm », loukîz cial.

Ofrixhaedje d' Izåk

Abråm ou Abraham, c' est on påtriyåtche del Bibe.

Rilomêye

C' est lu ki diswalpa li creyance e-n on seu Bon Diu. Adon, il est on mwaisse persounaedje di leu rlidjon, ostant po les djwifs et les crustins ki po les muzulmans (rilidjons abråmikes).

Sipoûle di s' veye

Abråm ava on fi, Izåk avou s' dimeye sour Sara. Pu shijh ôtes avou ene ôte kimere, ene esclåve, lomêye Hagår. Li pus vî d' ces valets la si loméve Ismayel.

Mins après s' moirt, gn a k' Izåk k' erita des béns.

Vicåreye

Si vicåreye est contêye dins les tchaptrês 11 disca 25 del Djineze.

I dmoréve la k' c' est asteure l' Irak. Portant, ene ôte tradicion li fwait provni d' Tourkeye.

Il ebaga pol Palestene lomêye "Payis d' Canayan". Il î ariva tot trevåtchant l' Djourdin.

I n' est nén seur k' i cåzéve ebreu, mins c' est ci lingaedje la ki va esse eployî pa ses dischindants.

Ofrixhaedje d' Izåk

C' est l' etrevén dandjreus l' pus cnoxhou di s' veye.

Li Bon Diu lyi dmanda di lyi ofri s' fi Izåk. I s' aprestéve a li sgoziyî, mins la ene andje k' ariva po lyi ratni s' coutea. Et lyi dner on berå a touwer,el plaece.

C' est si spoûle la k' est rminmbrêye dins l' fiesse di l' ofrixhaedje muzulmande.

Ricwerance istorike sor lu

Les lives do Pintateuke ont stî scrîts inte 520–320 divant Djezu-Cri. Gn aveut ddja adon des dispetronaedjes inte les djwifs dimorés el Palestene tins del dipoirtåcion a Babilone (i djhént ki l' payis esteut da leur, come dischindants d' Abråm, pa Djuda), et les cis ki rivnît di l' egzil, dijhant ki tot l' payis esteut dås efants do peupe da Moyisse.

Tos les påtriyåtches del Bibe ni polèt don nén esse ricnoxhous istoricmint(date et plaece di skepiaedje et d' etermint).

Diferinces inte li di tchaeke rilidjon

Po les djwifs, i sont les efants d' Abråm pal voye do sonk.

Les crustins si dijhnut efants d' Abråm pal fwè.

Les muzulmans veyèt Abråm come onk des set grands profetes, inte Adam et Noyé d' on costé, et Moyisse, Salomon, Djezus et Mawoumet di l' ôte.

Dins l' lingaedje walon

sôre di nûlêye k' on pôreut lomer «Åbe Abråm»

Li mot Abråm est l' diterminant di sacwants sustantivires lomant totès sacwès, astronomikes ou meteyos, veyåves dins l' cir.

Li Voye Sint-Djåke, nosse sitoelreye est lomêye ossu pazea d' Abraham ou lampe Abråm

Li Grand Tchår, li pus cnoxhowe des stoelreyes del Dimeye Bole bijhrece est cnoxhowe eto come li tchår Abråm ou tchårea d' Abråm

Tant k' a l' Åbe Abråm, c' est ene sôre di nûlêye

Dins les belès-letes e walon

Joseph Dewez a scrît on rcoy di powezeyes so Abråm : Èvôye, Abrâm. Sortir du patriarcat avec le premier patriarche ?

Marie-Claire Desmette raconte l' istwere d' Abråm dins si spectåke Li djneze e gros shabots.