Revintreyes 1789-1830 (Beldjike)
Les Revintreyes, c' est on trevén istorike ki va del Binamêye Revolucion al Revintreye di 1830.
Les Revintreyes ont veyou l' passaedje del Walonreye do sistinme di l' Ancyin Redjime, a si raloyaedje al dislaxheye Beldjike, avou troes redjimes politikes diferins, deus francès (li 1ire republike et l' 1î impire) et l' holandès.
Pol Walonreye, li trevén des Revintreyes a veyou pol prumî côp e l' istwere, li rashonnaedje di tos les payis walon-cåzants, aprume les cis k' avént todi stî Principåté d' Lidje avou les cis k' avént stî Bas Payis borguignons, pu espagnols pu otrichyins.
Portant les djins fourît foirt schåyîs, inte les cis ki tnént avou les Francès, purade a pårti di Napoleyon, et les ôtes, "lweyålisses" å Prince-Eveke et ås Otrichyins (1791-1795), ås evekes catolikes (1795-1802), ås dujhances di l' Ancyin Redjime (1795-1814), pu ås Holandès (1814-1830).
Dins l' rilidjon, gn ava, metans li kesse des priyesses djureus et nén djureus.
Po les sôdårs, dins bråmint des batreyes, come li cene di Waterlô, gn aveut des Walons di tchaeke costé.
Bokets do trevéns des Revintreyes[candjî | candjî l’ côde wiki]
- Li binamêye Revolucion (Principåté d' Lidje awousse octôbe 1789)
- Li Revintreye el Braibant (Bas-Payis otrichyins, 1780-1782)
- Li prumî radjocaedje, (Principåté d' Lidje, nôvimbe 1789-avri 1790)
- Li deujhinme revolucion, (Principåté d' Lidje avri decimbe 1790)
- Li deujhinme radjocaedje, (Principåté d' Lidje, djanvî 1791-novimbe 1792)
- Li prumî trevén francès (tote li Walonreye, nôvimbe 1792-måss 1793)
- Li troejhinme radjocaedje, (Principåté d' Lidje, avri 1793-octôbe 1795)
- Li redjime francès (1795-1814)
- Li prumire republike francesse (tote li Walonreye, octôbe 1795-1802)
- L' Impire da Napoleyon (1802-1814)
- Les trevéns holandès (1814-1830)
- Li Revintreye di 1830 (23 d' aousse å 4 d' octôbe 1830)
Après les revintreyes[candjî | candjî l’ côde wiki]
Loukîz a : «Ahivaedje des frontires difoûtrinnes del Beldjike»
Al fén des Revintreyes, après l' Påye ås 24 hagnons, li Walonreye (sins sins l' province do Lussimbork, ni l' Bote di Djivet, ni l' Walonreye Prûssyinne) si rtrouve dins l' dislaxheye Beldjike.