Divanceye voyale
Ene divanceye voyale, c’ ene sipotchåve voyale metowe padvant.
Dispårdaedje dins les accints do walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]Dins les accints do walon, on l' trouve totavå e Coûtchant walon, mins eto dins sacwantès coines del Basse Årdene (Hôte Seure) et del Hesbaye. Ôte pårt sol Payis d' Lidje, on l' voet so sacwants ptits mots etroclåves.
Li mwaisse divanceye voyale e walon, c’ est e- (prononceye /ɛ/). Elle a stî ritnowe e rfondou.
Sôres di dvanceyès voyales
[candjî | candjî l’ côde wiki]Divanceye voyale <è>
[candjî | candjî l’ côde wiki]Egzimpes sol Coûtchant walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]C' est cisse-lale k' on rtrove so tot l' Coûtchant walon.
On l' ritrove dins l' tite di gazetes e walon come «Èl Mouchon d'aunia», «Èl Bourdon» (sicrît aprume «el’ Bourdon»), El Châriguète.
Drola, on l' voet ossu ås nos d' veye: Èl Louviére, El Rou-dlé-Tchålerwè, El Rû…
Egzimpes sol Basse Årdene
[candjî | candjî l’ côde wiki]Po les scrijhaedjes del Hôte Seure, gn a les ouves da Maurice Georges, come «El fi do schayteu».
Divanceye voyale < i >
[candjî | candjî l’ côde wiki]Dins sacwants accints do walon, gn a eto ene divanceye voyale i-.
Egzimpes sol Coûtchant walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]On è voet dins les scrijhaedjes da Jacques Bertrand cwand i vout mostrer des accints di viyaedjes k' estént foû del Veye Hôte di Tchålerwè.[1]
On è rtrove ossu dins les tchantaedjes et les sketchs da Bob Dechamps. Dins li sketch «Les Walons vont todi pus lon e voyaedje», i ndè fwait on djeu d' mots: Israyel = iç rayèle.
Elle aparexhe eto dins l' tite del gazete «L’Isco d’ Chârlèrwè».
Kékes egzimpes:
- il guernouye is fout dins l' tiesse (el gurnouye ès fote dins l' tiesse)
- Et s' isquète djusqu'au cu (Et s' eskete disk' å cou) [2]
Egzimpes e l' Hesbaye
[candjî | candjî l’ côde wiki]On è rtrove cobén dins les scrijhaedjes da Albert Maquet et ossu da André Mottet
Sourdants et pî-notes
[candjî | candjî l’ côde wiki]- ↑ Jacques Lardinois (2019), Le wallon de Jacques Bertrand, divins Hommage à Jacques Bertrand, eplaidaedje di l' SLLW, Lidje, 2019.
- ↑ Egzimpes poujhîs dins l’ fåve « El guernouye eyet l’ boû » da Philippe Sclaubas.