Novele (pitit roman)
Ene novele dins l' sinse di ptit roman, c' est ene sipoûle come on roman, mins k' est pus coûte, å pus sovint, moens di 50 pådjes.
Mwaissès dnêyes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Les ptits romans sont sovint eplaidîs onk après l' ôte, dins on live k' on lome ene ramexhnêye di noveles (on dit eto on rcoy di noveles).
A dater di 1996, gn a yeu des ptits romans k' ont eto stî eplaidîs so les fis. Li prumire fourit : «Li tiene al brijhe» da Jean-François Brackman k' a parexhou sol Pådje do lingaedje walon, li prumire waibe e walon adjinçnêye da Lorint Hendschel (1995). Adonpwis, end ava sovint, so l' Aberteke da Lucyin Mahin (1997).
Li ci (cene) ki scrît aprume des ptits romans, on l' lome on (ene) novelisse.
Dins les ptitès prôzes, li ptit roman est diferin do racontaedje, ki n' fwait ki do dire des sovnances do scrijheu, k' elzès ricnoxhe come teles, et del racontroûle ki rapoite ene istwere ki s' raconte dispu des ans et des razans, motoit ene miete ricandjeye.
E walon, onk des pus grands novelisses fourit, sins manke, Georges Alexis, k' eplaida onze pitits lives avou tchaeke côp ene u deus noveles divins, di 1947 a 1958.
Les tinmes des ptits romans e walon sont les minmes ki les cis des romans e walon.
Pitits romans e walon eplaidîs tot seus
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Li fi del guere (Louwis Tilkin 1919)
- Li clotche des trepassés (Georges Alexis, 1958)
- Les Grignous (Gaston Lucy, sicrît diviè 1975, eplaidî dins on sillabusse "Oeuvres complètes", pu sol Daegntoele)
- Colas l' bracnî (Serge Fontaine, 1980).
- Do tcherbon dins les flates (Emile Lempereur, 1999)
Sacwantès ramexhnêyes di noveles e walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Amon Teyo (George Alexis, 1947)
- Ene nute di Noyé al cinse (George Alexis, 1949)
- Li gros petchî do fré Boniface (Georges Alexis, 1952)
- A shijhes trawêyes (Émile Gilliard, 1996)
- Hatche et matche (Rodolphe Dedoyard, 1998)
- Del Ruwane å Bwès Djilèt (Émile Gilliard, 2000)
- Les hameas distindous (René Painblanc, 2004)
- Contes di m' payis et d' co pus lon (Jean-Pierre Dumont, 2005)
- Eviè Nonne (Lucyin Mahin, 2006)
- Foû del voye (Guy Brener, 2008)
- Paskeyes d' avår ci (Émile Gilliard, 2009)
Sacwantès noveles e walon eplaideyes tote etires so les fis
[candjî | candjî l’ côde wiki]- "Inte li cir et l' infier" (P. Bossart).
- Sol tiene al brijhe (J.F. Brackman, li prumire novele a-z aveur parexhou so les fis).
- "Mignolet" (J.P. Dumont)
- Li måjhone do djårdinî (A. Gauditiaubois).
- L' aiwe d' Ourdoug Nour (L. Hendschel).
- Nosse gamén (J. Lahaye).
- Co ene, gårçon (L. Mahin).
- Les beas cougnoûs del boune cinsresse (P. Moureau)
- Li Bon Diu ebertake voltî ses voyes (J. Schoovaerts).
- "Les disparexhous efants" (Marie Vandenheuvel).
- Tchicago-el-Walonreye (L. Mahin)