Scrijheu e walon : Diferince etur modêyes
Contenu supprimé Contenu ajouté
mAucun résumé des modifications |
|||
| Roye 1: | Roye 1: | ||
| ⚫ | |||
On '''scrijheu''', ene '''sicrijheuse e walon''', c' est ene [[sicrijheu|djin ki scrît]], po s' plaijhi, des tecses pår e [[walon]]. |
On '''scrijheu''', ene '''sicrijheuse e walon''', c' est ene [[sicrijheu|djin ki scrît]], po s' plaijhi, des tecses pår e [[walon]]. |
||
| Roye 7: | Roye 6: | ||
Sacwants scrijheus sont, e minme tins des [[rcwereus sol walon]]. |
Sacwants scrijheus sont, e minme tins des [[rcwereus sol walon]]. |
||
== Pocwè scrire e walon == |
|||
Sovint, les scrijheus e walon si dmandèt pocwè k' i scrijhèt dins ç' lingaedje la, dabôrd k' i gn a waire di djins ki les liront. Eco pår k' i pôrént sovint scrire e francès. Vocial ene response da [[Jean Bosly]], pal voye d' onk di ses persounaedjes, on scrijheu e walon: |
|||
:''On scrît e walon po passer s' tins. On n' wangne nén ene dimeye çanse. Å contraire, on nd alowe. Les Walons n' loukèt a rén po-z aler å teyåte, fé bate leus coks, djouwer ås beyes, etertini ene trûlêye di colons, boere do peket. Mins po sotni l' lingaedje di leus tåyes, les nouv dijhinmes di zels ni dinrént nén ene deutche. Nozôtes, les scrijheus, nos ndè riyans, et çoula n' nos espaitche nén di fé oneur al tcheyance di nos vîs parints. Nos savans k' c' est nosse clair divwer. Pus tård, il est possibe k' on ricnoxhe li bén k' nos avans fwait a nosse payis. Mins çoula n' sereut nén minme, nos årans apoirté nosse pitite pårt al glwere del Walonreye.''<ref>[[Li molén d' å Pré Bolet (roman)|Li molén då Pré Bolet]] p. 30.</ref> 30 |
|||
== Djivêyes di scrijheus e walon so Wikipedia == |
== Djivêyes di scrijheus e walon so Wikipedia == |
||
| Roye 88: | Roye 91: | ||
* [http://www.archive.org/stream/littraturewall00closuoft/littraturewall00closuoft_djvu.txt Indecse des scrijheus e walon prezintés a l' espôzucion d' Brussele e 1910] |
* [http://www.archive.org/stream/littraturewall00closuoft/littraturewall00closuoft_djvu.txt Indecse des scrijheus e walon prezintés a l' espôzucion d' Brussele e 1910] |
||
* [http://walon.cultureforum.net/f8-scrijeuses Waibe avou sacwants tecses di scrijheus e walon] |
* [http://walon.cultureforum.net/f8-scrijeuses Waibe avou sacwants tecses di scrijheus e walon] |
||
* {{tv}} [http://aberteke.walon.org/etrevenswatv.php#fies-lw17rt1 Ronde tåve avou des scrijheus e walon] (al [[Fiesse ås lingaedjes walons]] 2017) {{tvwc}} |
|||
== Sourdant == |
|||
| ⚫ | |||
Modêye do 28 avri 2018 à 17:42
On scrijheu, ene sicrijheuse e walon, c' est ene djin ki scrît, po s' plaijhi, des tecses pår e walon.
Les scrijheus e walon polnut fé pårteye d' ene soce di scrijheus. Ces-la shuvnut les rîles di croejhete walone, et sayî di fé come ezès Belès Letes dins tolminme ké lingaedje.
Mins end a sacwants ki scrijhnut tot seus, et aprinde les rîles di scrijhaedjes di zels-minme. I scrijhnut l' walon k' i cnoxhnut d' nexhance, u k' il ont oyou åtoû d' zels.
Sacwants scrijheus sont, e minme tins des rcwereus sol walon.
Pocwè scrire e walon
Sovint, les scrijheus e walon si dmandèt pocwè k' i scrijhèt dins ç' lingaedje la, dabôrd k' i gn a waire di djins ki les liront. Eco pår k' i pôrént sovint scrire e francès. Vocial ene response da Jean Bosly, pal voye d' onk di ses persounaedjes, on scrijheu e walon:
- On scrît e walon po passer s' tins. On n' wangne nén ene dimeye çanse. Å contraire, on nd alowe. Les Walons n' loukèt a rén po-z aler å teyåte, fé bate leus coks, djouwer ås beyes, etertini ene trûlêye di colons, boere do peket. Mins po sotni l' lingaedje di leus tåyes, les nouv dijhinmes di zels ni dinrént nén ene deutche. Nozôtes, les scrijheus, nos ndè riyans, et çoula n' nos espaitche nén di fé oneur al tcheyance di nos vîs parints. Nos savans k' c' est nosse clair divwer. Pus tård, il est possibe k' on ricnoxhe li bén k' nos avans fwait a nosse payis. Mins çoula n' sereut nén minme, nos årans apoirté nosse pitite pårt al glwere del Walonreye.[1] 30
Djivêyes di scrijheus e walon so Wikipedia
Gn a deus djivêyes di scrijheus e walon, so l' eciclopedeye Wikipedia :
- li djivêye des grands scrijheus e walon, k' a relî les pus rlomés nos emey zels.
- li djivêye des ptits scrijheus e walon, ki n' sont nén tant cnoxhou, mins k' ont scrît dins des rvowes, des ptitès gazetes u des antolodjeyes coinreces. Ubén k' ont des fråzes did zels k' ont stî ritnowes dins l' esplicant motî do walon.
- li djivêye des (gros diccionairîs, fijheus d' motîs et di rcwerances viyaedje pa viyaedje, foclorisses, cacheus so les nos d' plaece et les nos d' djins, evnd.)
Sicrijheus e walon avou des nos k' ont vnou d' ôte pårt
Rén k' e veyant leu no d' famile, sacwants scrijheus avént des parints u des tåyes k' ont vnou d' ôte pårt. S' il ont-st aprins l' walon al leccion, ça vout dire ki c' esteut li mwaisse langue dins l' cotoû la k' il avént setlé.
no d' famile ki provént d' Flande
- Jacques Desmet
- Franz Dewandelaer
- Charles Geerts
- Hubert Haas
- Richard Joelants
- Odile Uyttebrouck
- Henri Van Cutsem
- Robert Van Orle
- Marcel Van Splunter
- Fernand Vannuffel
- Auguste Vermer
no d' famile ki provént des Bas Payis u do Limbork
no d' famile ki provént del Grande Dutcheye
no d' famile ki provént d' Itåleye
no d' famile ki provént d' Pologne
no d' famile ki provént d' Almagne
no d' famile ki provént d' Roumaneye
Scrijheu(se)s e walon, d' après leu mestî
- Scoleus
- Salårî
- Indepindant
- Mestî liberå
- Årtisse
- Ôtes
Hårdêyes divintrinnes
Hårdêyes difoûtrinnes
- Djivêye des scrijheus k' ont scrît u k' ont stî rashious e rfondou walon
- Indecse des scrijheus e walon prezintés a l' espôzucion d' Brussele e 1910
- Waibe avou sacwants tecses di scrijheus e walon
- Modele:Tv Ronde tåve avou des scrijheus e walon (al Fiesse ås lingaedjes walons 2017) (sol Tévé walon-cåzante)
Sourdant
- ↑ Li molén då Pré Bolet p. 30.