L’ istwere do monde racontêye pa les biesses (contes)
L’istwêre do monde racontéye pa lès bièsses
L’ istwere do monde racontêye pa les biesses[1] (L’istwêre do monde racontéye pa lès bièsses), c' est on live parexhou e 2022, sicrît ey eplaidî pa Jean Hamblenne.
Ôtes eplaidaedjes (pa bokets)
[candjî | candjî l’ côde wiki]Gn a bråmint des tchaptrês do live k’ avént dedja parexhou dins troes gazetes e walon : « Les Cayés walons », « El Bourdon » eyet « Li Soverdea ».
Divant-z-ouve
[candjî | candjî l’ côde wiki]Li dvanzouve, c' est eto li scrijhaedje del cou-coviete.
- Les biesses si melnut a raconter l' istwere do monde. Pocwè nén ? Bén sovint, il ont yeu leu role dins l' vicaedje di nos tayons.
- Ele n' el racontnut nén todi come nozôtes. Mins schoûtans les tolminme. C' est des côps pus plaijhant k' dins les lives di scole.
- Et des côps, ele mi shonnnut minme pus sûteyes ki les djins, et nos dner des lçons k' on freut bén d' shure po n' nén esse ossu… biesses.
- A vozôtes di cåzer, les biesses. Mi, dji n' di pus rén.
Contnou
[candjî | candjî l’ côde wiki]Vola l' djivêye des biesses k' ont l' crachoe. Tchaeke côp k' ça s' pout fé, li scrijheu mete li date del paskeye avou l' tite.
- li sierpint d’ Adan ey Eve
- el colon ki Noyé (li påtriyåtche) a-st evoyî vey s’ i gn aveut nén moyén di raboirder so tere, après li naivyinne di 40 djoûs po schaper al Diloujhe (li prumire di tote).
- li tchvå d' Trwè (1260 divant Djezus-Cri)
- les liyons do profete Daniel (550 div DjC)
- les åwes do Capitole (390 div DjC)
- li cok do rnoymint d' sint Pire (diviè l’ an 33)
- li singlé del deyesse Årdwene (diviè 600)
- li leu d' sint Rmåke (644)
- li cier a sint Houbert (diviè 680)
- li tchvå Bayåd (nén daté)
- li pexhon k' a rapexhî l' rond d' ôr del matante da Godfrwè d' Bouyon e l' Abeye d' Ôrvå (1076)
- li vatche del guere del vatche (1275-1278).
- li tchén sint Rok et l' ci Lazåre ki s' rescontrèt e Paradis (aviè 1378)
- li tchvå da Hinri IV di France (aviè 1600)
- li coirbå d’ Lafontinne (aviè 1660)
- li papigåy di l’ impreur Djôzef II d' Otriche (1792)
- li liyon d' Waterlô (1815)
- li bådet k' a divnou pondeu (1910)
- les pidjons del guere di catoize (1914-1918)
- les mousse-e-stron d' l' ivier-poye (1962)
- les tchets après l' moirt do dierin farawon
- li cok walon (1998)
Alére
[candjî | candjî l’ côde wiki]Conte-rindou sol live, Li Rantoele l° 104, ivier 2022-2023