Toponimeye do walon
Li toponimeye do walon, c' est li studiaedje des nos des plaeces des viyaedjes et des veyes del Walonreye.
Li toponimeye walone n' a stî bén diswalpêye ki dispu li cminçmint des anêyes 1900 et des, la k' on-z a aconté l' lingaedje walon come mwaisse sourdant po-z espliker l' etimolodjeye di ces nos d' plaece la.
Cawetes et dvancetes sovint rtrovêyes el toponimeye
[candjî | candjî l’ côde wiki]Sacwants tinmes toponimikes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Åbes et plantes
[candjî | candjî l’ côde wiki]- åbes
- Bouxhon, Bouxhe, Bouxhêye, evnd.
- ôtès plantes
Arkeyolodjeye
[candjî | candjî l’ côde wiki]Aiwes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Corantès aiwes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Cropantès aiwes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Frexhès plaeces
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Broû (pré)
- bultea, bû, burete
- fa, fwè
- Fagne
- Han
- Mosch-
- Miere (plaece avou bråmint des broûs)
- Pré
- Waerixhea
Teres a vey avou des aiwes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Bastimints
[candjî | candjî l’ côde wiki]Biesses
[candjî | candjî l’ côde wiki]- anweye
- damjhele
- gade
- leu
- oujheas
- moxhnire (plaece avou des moxhons)
- rinne (gurnouye)
- taesson
- tchén
- tchivå
Bwès
[candjî | candjî l’ côde wiki]Coirnêyes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Djeyolodjeye
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Agåjhe
- Fondrî, Fondreye (la-minme :fondrî(e))
- Mwaiye
Industreyes et mestîs
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Brictreye
- Cårires (Minires, såvnires); po les pirires, loukîz a Pire (toponimeye)
- Hourd di soyeu d' long
- Maca
- Nos d' plaeces a vey avou les mestîs (come : Mangon-broû a Djalhé)
- Molén
- Tchafor
Istwere
[candjî | candjî l’ côde wiki]- batreye
- Plaeces lomêyes tins do redjime otrichyin
- Congo
- Comogne(s)
- Djustice (plaece del potince)
- Måle (plaece di rashonnaedje des årmêyes)
- Voyes shuvowes des pelrins
- Sarazin (purade po des djins erirés ki po des Sarazins d' Espagne)
Monts et vås
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Falijhe, faloejhe, falijhou, falijhea
- Fosse, Foxhale
- Fraite, Fraiti, Fraiteure
- Hougne
- Mont
- R(i)wård
- Tiene / tier
- Vå
Rilidjon et creyances
[candjî | candjî l’ côde wiki]Tchamps
[candjî | candjî l’ côde wiki]- bounî
- broû (pré)
- corti & djårdén
- coûteure & coûturele
- doyåre
- han
- hourlea
- pré
- rou
- sårt
- ster
- tchamp
- trî, trîxhe, trîxhea
- waerixhea, waerixhet
Tere
[candjî | candjî l’ côde wiki]Voyes
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Croejhete, croes
- Pont
- pazea, pî-sinte
- Rotoe
- Rowe & rouwale
- Schavêye
- Tidje
- tchimin
- voye (toponimeye)
- wé
Kimons nos
[candjî | candjî l’ côde wiki]Sacwants viyaedjes avou del toponimeye cial
[candjî | candjî l’ côde wiki]dedja bén avancîs
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Bayamont
- Bévurcé
- Bôdeu
- Bovgnî
- Buzet
- Ciergnon
- Djiblou (veye)
- Djimbe
- Djoupeye
- Djumet
- Dorene
- Ebem-Emål
- Francortchamp
- Fromlene
- Han-so-Lesse
- Hestape (el Flande, astok del Walonreye)
- Hinne-Sint-Pire
- Hodimont (Vervî)
- Idje
- Li Bork
- El Rubiveye
- Limbôr
- Lîssin (toponimeye)
- Li Vå-Sinte-Ane
- Mårcin
- Masbor
- Mitchroû
- Mouhagne (viyaedje)
- Nafraiteure
- Nanene
- Ovîfa
- Rete (nos walons el comene, aprume tîxhon-cåzante)
- Ridû
- Rindeu (viyaedje)
- Roli
- Rotchô
- Rozou-Crinnwik
- Sint-Amand
- Tchîplaene
- Ton
- Transene
- Ucîmont
- Vervî
- Viyance
- Viyé-so-Lesse
- Wiyete
djusse kimincîs
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Åbe-dilé-Fosse
- Ambli
- Amrene (Rotchfoirt)
- Anloe
- Årdjetea
- Ate (veye)
- Åye
- Badjimont
- Baileu
- Barbinçon
- Bastogne
- Ben-Ahin
- Bidjîlêye
- Bihin
- Bovegne
- Brå-dlé-Libråmont
- Brinne-e-Hinnot
- Cele-dilé-Dinant
- Chili
- Cirou-Moustî
- Côroe
- Corti-Wodon
- Coûteure-Sint-Djermwin
- Cugnon
- Custene
- Djinefe-el-Hesbaye
- Djoupeye
- Dôtchamp
- Durnale
- Élessene
- Engroe
- Ermeton-so-Bier
- Ermeton-so-Mouze
- Esneu
- Eure-li-Romin
- Faiviè (viyaedje)
- Fraipont
- Fumwè (Walonreye di France)
- Furnå
- Gomzé
- Graide
- Han-so-Eure
- Han-so-Sambe
- Haneu
- Håre
- Hesta (viyaedje)
- Hour-dilé-Houyet
- Hu (veye)
- Indji (viyaedje)
- Låtu
- Lere
- Les Libins
- Les Tchairires (Yåle)
- Leuze-dilé-Du
- Lessive
- Li Nefe
- Live
- Lixhe
- Loyi
- Måjhret
- Måzêye
- Mélin-el-Hesbaye
- Mermoite
- Mitchrou
- Moite-Han (Môrtëhan)
- Monbiåd
- Mont-Sint-Wubert (viyaedje)
- Moumåle
- Moustî-so-Sambe
- Moxhe
- Nanene
- Nåwinne
- Nîmal
- Nîme
- Nodwé
- Nolevå
- Ompré
- Ohin
- Ôtêye
- Oû-l'-Grand
- Palijhoû (viyaedje)
- Pelinne
- Pîtrin (viyaedje)
- Poitchrece-e-l'-Årdene
- Poitchrece-e-Condroz
- Rimagne
- Saive
- Såtou
- Sint-Mårtén
- Sint-Medåd
- Soûmagne
- Sovet
- Smu
- Sprimont (viyaedje)
- Straimont
- Strintchamp
- Tcherin
- Tchespire
- Tegnêye
- Timister
- Uwar (viyaedje)
- Veskeveye
- Vieme-dilé-Biarin
- Viyé-l'-Boune-Aiwe
- Wagnlêye
- Wahå
- Wårdin
- Wernant
- Yåbe
- Yon
Rilomés toponimisses do walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]Lives, rivuwes et waibes sol toponimeye do walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Bulletin de la Commission de Toponymie et Dialectologie
- Live Haust so les nos d' plaeces del Walonreye (1940-1941), kel rahouca, c' est : TG1.
- Live Carnoy so les viyaedjes, les hamteas et les aiwes del Beldjike (1948), kel rahouca, c' est : rahouca : TG2.
- Live Herbillon so les comenes del Walonreye (1986), kel rahouca, c' est : TG3.
- Live Jespers so les nos d' plaeces del Walonreye et d' Brussele (2005), kel rahouca, c' est : TG4.
- Papî Doppagne so les nos d' plaeces des viyaedjes del Walonreye francesse, kel rahouca, c' est : TG5.
- Djivêye UCW des nos d' viyaedjes del Walonreye (diviè 1998), kel rahouca, c' est : TR1
- Djivêye Dascotte so les nos d' plaece do Cinte (TO5)
- Live do tchenonne Roland «Djedene et ses fîs» (Gedinne et ses fiefs), TSD120